Τουρκικός αναθεωρητισμός και ελληνική νάρκη.
Τουρκικός αναθεωρητισμός
και ελληνική νάρκη.
Για να μην βλέπουμε τους Τούρκους να μας ταπεινώνουν διαρκώς, τους δε εταίρους και συμμάχους μας να μας επαινούν για την αυτοσυγκράτησή μας.
Οι απανωτές εμπρηστικές δηλώσεις των Τούρκων για τη Συνθήκη της Λωζάννης και το καθεστώς του Αιγαίου δεν λένε τίποτε καινούργιο. Για μια χώρα με ηγεμονικές φιλοδοξίες στην περιοχή, η αλυσίδα των ελληνικών νησιών μια ανάσα από τις ακτές της αποτελεί καρφί στο μάτι, που σε καμιά περίπτωση, και με όποιο καθεστώς, δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί. Από την εποχή των Περσών, ο κάτοχος της μικρασιατικής ακτής χωρίς το στρατηγικό βάθος της αιγαιακής ενδοχώρας είναι ευάλωτος. Και αργά ή γρήγορα επιδιώκει να επεκτείνει τον έλεγχό του και σ’ αυτήν.
Στην πραγματικότητα, στη δυσχερή θέση που βρισκόμαστε σήμερα δεν μπήκαμε τώρα αλλά το 1922, όταν χάσαμε το μικρασιατικό προγεφύρωμα της Σμύρνης και της ενδοχώρας της. Χωρίς όμως αυτό η άμυνα των νήσων είναι εξαιρετικά δύσκολη – όπως ακριβώς και το αντίστροφο. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πρώτα απ’ όλα με τον εαυτό μας, οι Τούρκοι κάνουν ό,τι πρέπει να κάνουν για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Τι κάνουμε εμείς είναι το ερώτημα.
Από το 1999 και τη λεγόμενη ”διπλωματία των σεισμών” που εγκαινίασε η ανεδαφική αισιοδοξία των Κ. Σημίτη και Γ. Παπανδρέου, ποντάραμε τα ρέστα μας στο ευρωπαϊκό χαρτί: την ένταξη της Τουρκίας που θα διευθετούσε υποτίθεται μια καλή το πρόβλημα.
Το αποτέλεσμα ήταν ειρωνικό: η μυωπική υποστήριξη του Αμερικανών και των Ευρωπαίων πολιτικών (κορυφαίο παράδειγμα εδώ ο Ομπάμα), διευκόλυνε τον Ερντογάν στο εγχείρημά του – όχι να εξευρωπαΐσει, αλλά να εξοθωμανίσει την Τουρκία. Παρ’ όλα αυτά, ικανή μερίδα των ειδημόνων μας περί την εξωτερική πολιτική εξακολουθεί να πιστεύει σε έναν «συμβιβασμό» με την Άγκυρα μέσω αποκλειστικά δικών μας παραχωρήσεων, κλείνοντας τα μάτια στο προφανές: ότι η ίδια η Τουρκία δεν βλέπει σε αυτού του είδους τις παραχωρήσεις παρά την αφετηρία νέων από μέρους της διεκδικήσεων.
Στις σχέσεις μας με την Τουρκία, μόνη ρεαλιστική πολιτική διαχρονικά είναι εκείνη με την οποία συνέδεσε το όνομά του ο Πέτρος Μολυβιάτης: η ελληνοτουρκική σύγκρουση δεν είναι επιλύσιμη, αλλά μόνον διαχειρίσιμη.
Όμως πάνω στη μέθη της ”επιτυχίας” του ευρώ και τις μοιραίες ψευδαισθήσεις της δεκαετίας του 2000, η χώρα έχασε εντελώς την επαφή με τον ρεαλισμό και την πραγματικότητα. Τι ζητούσαν οι ηγέτες μας, μηδενός σχεδόν εξαιρουμένου, όλο αυτό το διάστημα; Μα την περικοπή των ”υπέρογκων” αμυντικών δαπανών. (Αποκρύπτοντας βέβαια το γεγονός ότι μια υγιής γηγενής αμυντική βιομηχανία θα έδινε και στην οικονομία μας αποφασιστική ώθηση.)
Ύστερα ήρθε η κατάρρευση της δεκαετίας του 2010, όταν μέγιστος στόχος για όλα τα κόμματα στάθηκε η προάσπιση ή η επέκταση του πελατειακού τους μηχανισμού. Λογικό δεν είναι τώρα όταν οι πολιτικοί μας μιλούν για αντίσταση στον τουρκικό αναθεωρητισμό να μην πείθουν – και πρώτα απ’ όλα τους Τούρκους;
Για να καταλάβει κανείς τι ακριβώς κάνει η Τουρκία στην Μεσόγειο, πρέπει να κοιτάξει ανατολικότερα, στον Ειρηνικό και την Νότιο Σινική Θάλασσα. Τι βλέπουμε εκεί; Μια ογκώδη ηπειρωτική χώρα με ηγεμονικές φιλοδοξίες αποκλεισμένη, όπως η ίδια το βλέπει, από την ανοιχτή θάλασσα παρότι διαθέτει τεράστια ακτογραμμή.
Όπως η Τουρκία, η Κίνα βλέπει τον εαυτό της περικυκλωμένο. Ανατολικά, την πρόσβασή της στον Ειρηνικό και τις πλουτοπαραγωγικές του πηγές περιορίζουν η κορεατική χερσόνησος και η Ιαπωνία. Μέσω μιας αλυσίδας μικρότερων νησιών, η τελευταία απλώνεται ώς τις παρυφές περίπου της Ταϊβάν που με τη σειρά της αξιώνει μια ΑΟΖ παρεκτεταμένη ώς τα ανοιχτά του Χονγκ Κονγκ. Νοτιοανατολικά την αλυσίδα κλείνει το αρχιπέλαγος των Φιλιππίνων, νοτίως η Μαλαισία και νοτιοδυτικά το Βιετνάμ.
Μια κατά γράμμα εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου θα άφηνε την Κίνα με ΑΟΖ πολύ κατώτερη των προσδοκιών της, αλλά και των αναγκών του περιφερειακού ηγεμόνα και της πλανητικής υπερδύναμης που φιλοδοξεί να γίνει. Έτσι, με μια σειρά από ωμές επιθετικές ενέργειες, όπως λ.χ. με την κατασκευή μιας αλυσίδας τεχνητών νησιών πάνω σε υφάλους και, φυσικά, με τη διαρκή στρατιωτική της παρουσία η Κίνα εδώ και δεκαετίες διεκδικεί ευθέως το σύνολο σχεδόν της Νότιας Σινικής Θάλασσας. Κι αυτό παρότι πρόσφατα καταδικάστηκε από το Διεθνές Δικαστήριο σε προσφυγή εναντίον της που υπέβαλαν οι Φιλιππίνες.
Η Τουρκία ακολουθεί την ίδια πολιτική ισχύος στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Περικυκλωμένη όπως αισθάνεται από τα ελληνικά νησιά του αρχιπελάγους, το σύμπλεγμα του Καστελόριζου και την Κύπρο, αμφισβητεί όπως η Κίνα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας ή το ερμηνεύει διαστρεβλωτικά για να προσδώσει νομιμοφάνεια στις αξιώσεις της. Και βεβαίως, ασκεί πολιτική στρατιωτικού εκφοβισμού για να τις υπογραμμίσει.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Κίνας και Τουρκίας; Μία και κρίσιμη, και διόλου ευοίωνη για μας. Απέναντι στην Κίνα υπάρχει ένα μεγάλο μέτωπο μεγάλων και ισχυρών χωρών από την Ιαπωνία έως το Βιετνάμ που παρότι και εκείνες ενίοτε δεν συμφωνούν μεταξύ τους για τη χάραξη των θαλάσσιων ορίων των ζωνών εκάστης, θίγονται ευθέως και συμπλέουν στην ανάγκη να αποτραπεί ο κινεζικός επεκτατισμός.
Ακόμη σπουδαιότερο: πίσω από αυτές τις χώρες υπάρχει η αμερικανική (και όχι μόνο) υποστήριξη, διπλωματική και στρατιωτική. Τα αμερικανικά πολεμικά πλοία επιδεικτικά με τους διάπλους τους αγνοούν τις κινεζικές αξιώσεις. Τέλος, και όλες οι άλλες σημαντικές χώρες της περιοχής, η Ινδία, η Ινδονησία και η Αυστραλία κυρίως, αρνούνται να τις αναγνωρίσουν ως νόμιμες. Από τη Νότιο Σινική Θάλασσα διέρχεται το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου, κανείς σημαντικός διεθνής παράγων δεν έχει συμφέρον να τη δει να παραδίδεται στο Πεκίνο.
Στην περίπτωση τη δική μας η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Απέναντι στην Τουρκία υπάρχει μόνο η Ελλάδα και η Κύπρος, αυτές θίγει ο τουρκικός επεκτατισμός. Ακόμη και χώρες που σήμερα εμφανίζονται να μας υποστηρίζουν, όπως η Αίγυπτος, μελλοντικά θα είχαν να κερδίσουν συμπράττοντας με την Άγκυρα, μοιραζόμενες μαζί της την ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ, όπως ήδη προσπαθεί να το κάνει η Λιβύη.
Βεβαίως ούτε η Αίγυπτος ούτε, κυρίως, το Ισραήλ επιθυμούν την τουρκική επικυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Όμως μια συγκυριαρχία, με την Τουρκία στον Βορρά κι εκείνες στον Νότο, υπό διεθνή αμερικανική λ.χ. εγγύηση, θα μπορούσε ενδεχομένως να τις συμφιλιώσει με τη νέα κατάσταση. Το αυτό ισχύει και για τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες.
Παράγων τρίτος, ευρωπαϊκός ή αμερικανικός, ικανός και πρόθυμος να μας υποστηρίξει εμπράκτως ή δεν υπάρχει ή δεν ξέρουμε αν θα υπάρξει αν ο κόμπος φτάσει στο χτένι. Η ρωσσοτουρκική προσέγγιση φαίνεται επίσης να λύνει τα χέρια της Άγκυρας. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να διατηρεί και να αυξάνει λελογισμένα την πίεση.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, όπου το διεθνές σύστημα βρίσκεται σε φάση δυναμικής αναδιευθέτησης, ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας έχει υπέρ του τον κρίσιμο παράγοντα της συγκυρίας. Από το Κοσσυφοπέδιο ώς την Ουκρανία, έτσι κι αλλιώς οι αλλαγές συνόρων είναι στο τραπέζι. Φυσικά, στα λόγια όλοι εξακολουθούν να ομνύουν στο Διεθνές Δίκαιο. Στην πράξη όμως το καταργούν, επικαλούμενοι, τι άλλο, ειδικές συνθήκες.
Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις λοιπόν. Βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή. Ο διεθνής παράγων, ενδιαφέρεται για ένα κυρίως, να μην εκτραχυνθούν τόσο τα πράγματα ώστε να χρειαστεί να παρέμβει δυναμικά. Με την έννοια αυτή, οι διαρκείς διολισθήσεις της Αθήνας, η πολιτική κατευνασμού που ακολουθούμε τυφλά από το 1998, τον εξυπηρετούν.
Μόνο
αν η Ελλάδα έβγαινε από τη εθνική της νάρκη και έπειθε ότι είναι
αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της με κάθε μέσο και
ανεξαρτήτως κόστους, μόνον τότε η καταγγελτική διπλωματία, οι
τριγωνικές ”συμμαχίες”, η αναζήτηση προστασίας και οι βραχύπνοοι
εξοπλισμοί της θα της απέφεραν οφέλη. Όσο δεν το κάνει, θα
βλέπει τους μεν Τούρκους να την ταπεινώνουν διαρκώς, τους δε εταίρους
και συμμάχους της να την επαινούν για την αυτοσυγκράτησή της.
Κώστας Κουτσουρέλης, Αρθρογράφος
Συγγραφέας, διευθυντής του περιοδικού "Νέο Πλανόδιον".
20/7/2023
https://www.huffingtonpost.gr/
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
.jpg)
1.
Εξ’ αφορμής των όσων δήλωσε ο δημοσιογράφος κ. Παπαχρήστος, σε τηλεοπτική εκπομπή, ότι η σχέση καλής γειτονίας με την Τουρκία, εξαρτάται από το γεγονός ότι πρέπει να κατανοήσουν, κατά τον κ. Παπαχρήστο πάντα, οι Έλληνες ότι το Αιγαίο δεν είναι Ελληνική λίμνη. Κατά τον ίδιο δημοσιογράφο το Αιγαίο δεν είναι μόνο Ελληνικό και μία από τις αιτίες που το Αιγαίο δεν είναι μόνο Ελληνικό είναι ότι το έφερε έτσι η μοίρα και οι κινήσεις των τεκτονικών πλακών.
Μου φαίνεται πρωτοφανές να υποστηρίζονται τέτοιες απόψεις από δημοσιογράφους, οι οποίοι μάλιστα καλούνται συχνά σε διάφορα τηλεοπτικά πάνελ και ίσως καθίστανται και διαμορφωτές κοινής γνώμης (opinion makers). Απαντώ λοιπόν στον κ. Παπαχρήστο, στη δήλωσή του, ότι η Ελλάς εμποδίζει τις σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία λόγω των θέσεών της που έχει για το Αιγαίο:
-Η Τουρκία έχει υιοθετήσει το δόγμα Davutoğlu περί “στρατηγικού βάθους”, όπου σύμφωνα με αυτό το δόγμα, η Τουρκία δεν είναι μόνο περιφερειακή δύναμη αλλά «Κεντρική Δύναμη», υποδαυλίζοντας με αυτό τον τρόπο την αναθεωρητική πολιτική της. Ο εν λόγω πολιτικός ανήκει θεωρητικά στις φιλοδυτικές δυνάμεις, ενώ το ΑΚΡ ενσωμάτωσε στο υπόψη δόγμα και στοιχεία του πολιτικού Ισλάμ.
-Η Τουρκία έχει στενές σχέσεις με τη (τρομοκρατική κατά τη Δύση – ΝΑΤΟ) Hamas και με το επίσης το επίσης ριζοσπαστικό κίνημα των «Αδελφών Μουσουλμάνων»
-Η Τουρκία εργαλειοποιεί τις μεταναστευτικές ροές εκβιάζοντας την Ε.Ε. με πρώτο θύμα την Ελλάδα
-Η Τουρκία παραβιάζει το embargo όπλων στη Λιβύη (κατά παράβαση σχετικής απόφασης του Σ.Α./ΟΗΕ) προμηθεύοντας όπλα την Τρίπολη και το καθεστώς του GNC, όπου στη διάρκεια νηοψίας από τη Γαλλική Φ/Γ Courbet, λίγο έλλειψε να έχουμε εμπλοκή του Γαλλικού και του τουρκικού ΠΝ.
-Η Τουρκία έχει κάνει εισβολή στη Β. Συρία, κυριεύοντας την Αφρίν, σφαγιάζει τους Κούρδους της Ροτζάβα, θεωρώντας τους ως τρομοκράτες και έχει εισβάλλει στο όρος Καντίλ του Β. Ιράκ, άνευ εξουσιοδοτήσεως από το Σ.Α/ΟΗΕ. Η ίδια η Carla del Ponte, δήλωσε το 2019 ότι ο Ερντογάν πρέπει να προασαχθεί ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου για τις σφαγές της Συρίας. Η υπόψη Ελβετή δικαστικός, ήταν η κατήγορος κατά της Γιουγκοσλαβίας στο ΔΠΔ και επίσης για τη γενοκτονία στη Ρουάντα. Φιλοδυτική και εντός του διεθνού συστήματος, η άποψή της έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, ωστόσο ουδέποτε έλαβε τη δημοσιότητα που έπρεπε στην Ελλάδα.
-Η Τουρκία στήριξε ισλαμιστικές οργανώσεις στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, αντιτιθέμενη στον Άσσαντ.
-Η Τουρκία κατέχει παράνομα τη Β. Κύπρο, παρά τα περί αντιθέτου ψηφίσματα του ΟΗΕ, με χιλιάδες Ε/Κ νεκρούς και αγνοούμενους. Πρόσφατα άνοιξε και τα Βαρώσια, παραβιάζοντας και άλλα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
-Η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα με το casus belli, όπου αντίκειται στην καταστατική χάρτα του ΟΗΕ. Η απειλή πολέμου, ισχύει κατά την Τουρκία, εφόσον η χώρα μας ασκήσει το ΜΟΝΟΜΕΡΕΣ δικαίωμά της για επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ν.μ., όπως προβλέπεται από την UNCLOS. Πρόσφατα στην απειλή πολέμου, εκτός τις Ελληνικές νήσους του Ανατολικού Αιγαίου, συμπεριέλαβε και την Κρήτη.
-Η Τουρκία, έχει καθυβρίσει κατ’ επανάληψη τους σημερινούς ηγέτες του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Γαλλίας, ενώ έχει εκβιάσει κατά καιρούς και τις τρεις αυτές χώρες
-Η Τουρκία συνεχίζει και εκβιάζει τη Σουηδία για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, προκειμένου μεγιστοποιήσει τα όποια οφέλη ελπίζει να αποκομίσει
-Η Τουρκία προδήλως επιδιώκει την αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης, με όρους υπέρ αυτής, τόσο στη Δυτική Θράκη (εγείροντας θέμα μειονότητας), όσο και σε άλλες περιοχές των Δεδεκανήσων (όπως πρόσφατα στη Ρόδο, «ανακάλυψε» μειονότητα).
-Η Τουρκία επικαλείται ότι «πνίγεται» στο Αιγαίο, διεκδικώντας περισσότερο ζωτικό χώρο για αυτή, που η λέξη «ζωτικός χώρος» θυμίζει το Lebensraum του Χίτλερ.
-Η Τουρκία έχει φυλακίσει χιλιάδες πολιτών της για πολιτικούς λόγους, ή λόγους εθνικού αυτοπροσδιορισμού (Κουρδικό στοιχείο), ενώ φέρεται περιφρονητικά στα εκατομμύρια Αλεβιτών που έχει. Πέραν του αυταρχισμού του βαθέως Τουρκικού κράτους, έχει ιδρύσει και την Στρατοχωροφυλακή (Jandarma), όπου πολεμά συστηματικά τους Κούρδους.
-Η Τουρκία εκβιάζει τη Συρία και το Ιράκ με τους υδάτινους πόρους του Ευφράτη στην υδατολεκάνη της Μεσοποταμίας.
-Η Τουρκία στήριξε την Ισλαμιστική οργάνωση Jaish – e – Mohammed, στο Kashmir, στη διένεξή της με την Ινδία, προκαλώντας την οργή της Ινδίας.
– Η Τουρκία διεκδικεί με το παράνομο μονομερές Τουρκολιβυκό σύμφωνο να προβεί σε παράνομες θαλάσσιες έρευνες και γεωτρήσεις τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Νότιο Κρητικό Αρχιπέλαγος, για ανέυρεση υδρογονανθράκων. Αμφισβητεί τα 10 μίλια του Εθνικού Εναέριου Χώρου (ΕEΧ)
– Η Τουρκία θέτει προσκόμματα στην έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο (SAR), ενώ αμφισβητεί όχι μόνο την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα μίας σειράς Ελληνικών μικρονήσων (Οινούσσες, Παναγιά, Σύμπλεγμα Μεγίστης, Γαύδος, Φαρμακονήσι, κλπ), αλλά και σε εκατοντάδες βραχονησίδες. Θέτει θέμα αποστρατικοποίησης νήσων του Ανατολικού Αιγαίου, εγκαλεί την Ελλάδα για μη σωστή μεταχείριση μεταναστών, παρενοχλεί πτήσεις που μεταφέρουν πολιτικά πρόσωπα, εκδίδει παράνομες NAVTEX, εκτελεί υπερπτήσεις πάνω σε Ελληνικά νησιά.
Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε στον κ. Παπαχρήστο πολλές άλλες περιπτώσεις, για την αυθαίρετη και παραβατική συμπεριφορά, ενός κράτους πειρατή όπως είναι η Τουρκία σε βάρος όχι μόνο της Ελλάδος αλλά όλων των γειτόνων της, με εκβιασμούς επίσης στο ΝΑΤΟ και ειδικότερα στις ΗΠΑ, Γαλλία, Σουηδία. Ερωτάται λοιπόν ο κ. Παπαχρήστος:
-Ποιος δεν θέλει την καλή γειτονία, η Ελλάς ή η Τουρκία;
-Ποιος εκβιάζει και παραβιάζει συστηματικά την καταστατική χάρτα του ΟΗΕ;
Επειδή ο κ.Παπαχρήστος μίλησε για το Φαρμακονήσι, ότι δήθεν τα 12 ν.μ. θα καλύψουν την ενδοχώρα της Τουρκίας, ας πληροφορηθεί ότι κατά την UNCLOS, στα ανατολικά του Φαρμακονησίου ισχύει η αρχή της equity distance, δηλαδή της ίσης απόστασης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, άρα η αιγιαλίτιδα ζώνη είναι στο μέσο. Επίσης ας ενημερωθεί ο κ. Παπαχρήστος, ότι ο ηρωϊκός Λοχαγός στο συμβάν του Φαρμακονησίου με τους Τόυρκους το 1997, πέρασε στο πάνθεον της ιστορίας, ενώ ο ίδος με τις δηλώσεις του θα περάσει γρήγορα στο πάνθεον της λήθης.
Τέλος αναμένω αντίδραση τόσο από την Ακαδημία των Αθηνών, όσο και από την Πανεπιστημιακή κοινότητα, όσον αφορά στη δήλωση του κ. Παπαχρήστου ότι «τις μεγαλύτερες καταστροφές τις έφεραν οι καθηγητές», απαξιώνοντας με αυτό τον τρόπο πλήρως, το πνευματικό κεφάλαιο της χώρας.
Υ.Γ. Κλείνοντας θα πω στον κ. Παπαχρήστο ότι η Ελλάς, οφείλει να ασκήσει άμεσα τα κυριαρχικά της δικαιώματα που προβλέπονται στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όσον αφορά στο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, το οποίο είναι αρρήκτως συνδεδεμένο με την τρισχιλιετή ιστορία του Ελληνισμού. Διότι Ελλάς άνευ Αιγαίου, θα πάψει να υφίσταται.
*Υποπτέραρχος ε.α.–Αναλυτής (MBA, ΜΗSΑ, MPH, MSc in Finance, LLB, BSc)
1/8/2023
Militaire News
https://www.militaire.gr/mia-apantisi-ston-k-papachristo-gia-osa-eipe-gia-to-aigaio-apo-ton-ypopterarcho-e-a-d-droso/
2.
«Δεν θα κάνω ποτέ ό,τι θέλει η Δύση. Λέμε «όχι» στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Εμείς δεν κάνουμε αυτό που θέλει η Δύση, αλλά αυτό που συμφέρει τη χώρα μας». Θα επιθυμούσαμε να επρόκειτο για δηλώσεις έλληνα πολιτικού. Δυστυχώς όμως είναι δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έβαλε τη Τουρκία στις ράγες της «σωστής πλευράς της Ιστορίας». Εμείς εμμονικά αναμασούμε το δυτικό αφήγημα εθελοτυφλώντας στις επιτυχίες της τουρκικής διπλωματίας που παραδίδει μαθήματα…
Το τίμημα της στάσης μας που αφορά το Ουκρανικό ζήτημα το πληρώνουμε και θα το πληρώσουμε στο μέλλον. Αντί η χώρα μας να καταδικάσει μεν την ρωσική εισβολή, αλλά να επιδιώξει με μία ενεργητική διπλωματία να παίξει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα σε δύο ομόδοξες χώρες, αυξάνοντας το διεθνές κύρος της, επέλεξε να γίνει μέρος του προβλήματος. Πάγια η ελληνική διπλωματία δεν αντιλαμβάνεται ότι το να αποδέχεται το ρόλο του δεδομένου, δεν της έχει αποφέρει, ούτε θα της αποφέρει στο μέλλον, κανένα όφελος. Τα γεωπολιτικά συμφέροντα υπερτερούν του συναισθηματισμού και της ανταμοιβής της «καλής» συμπεριφοράς. Επί πλέον υπάρχει η διεθνής πρακτική «καλοπιάσματος» του δύσκολου συνομιλητή εις βάρος του δεδομένου, στην περίπτωση διμερών προβλημάτων.
Η αποδοχή σε επίπεδο ΝΑΤΟ της διπλής ονομασίας για τα στενά (καταπατώντας την συνθήκη του Μοντρέ) και ακόμη χειρότερα η κατάργηση ακόμα και της λέξης Κύπρος από το ΝΑΤΟϊκό λεξιλόγιο, επειδή και η απλή αναφορά σε αυτήν ενοχλεί την Άγκυρα, είναι το τελευταίο παράδειγμα. Η αντικατάσταση της ονομασίας Κύπρος από γεωγραφικές συντεταγμένες έγινε, χωρίς την παραμικρή αντίδραση εκ μέρους μας. Η σκέψη για βέτο, σ’ αυτές τις ταπεινωτικές μετατροπές, δεν πέρασε ούτε ως σκέψη από το μυαλό της κυβέρνησης Μητσοτάκη, μη τυχόν και χαλάσουμε το «καλό» κλίμα και την εικόνα του δεδομένου…
Η πολιτική της Άγκυρας
Πρέπει να καταλογισθεί ως διπλωματική επιτυχία της Τουρκίας η ανοχή που επιδεικνύει η Δύση, στη διατήρηση γέφυρας με τη Μόσχα. Η Τουρκία κρατάει βέβαια ισορροπίες αρνούμενη να αναγνωρίσει την εδαφική πραγματικότητα της Στρατιωτικής Επιχείρησης στην Ουκρανία, παρέχει επίσης στο καθεστώς του Κιέβου σημαντική στρατιωτική-τεχνική και ανθρωπιστική βοήθεια (συμπεριλαμβανομένων των παραδόσεων drones Bayraktar-TB2 και τεθωρακισμένων Kirpi μεταφορείς προσωπικού, χειριστές UAV, μαχητικά Grey Wolf, κ.λπ.). Ο επικεφαλής της τουρκικής εταιρείας παραγωγής UAV Baykar Makina, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ (γαμπρός του Προέδρου Ρετζέπ Ερντογάν) ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ιδρύσει μια κοινή επιχείρηση στην Ουκρανία, για την παραγωγή drones. Η ρωσική πλευρά πρότεινε στους Τούρκους να κάνουν παρόμοια συμφωνία και με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Στον Τούρκο Πρόεδρος Ρετζέπ Ερντογάν μπορούν να καταμαρτυρηθούν πολλά, πρέπει όμως να του αναγνωρίσουμε ότι είναι ένας ηγέτης, που εκμεταλλεύεται τη γεωπολιτική και οικονομική βαρύτητα της Τουρκίας, εργαλειοποιώντας τη για τα συμφέροντα της χώρας του. Διακρίνεται για την οξυδέρκεια και τον ιδιαίτερο πραγματισμό του. Η επιτυχία της Τουρκίας, όντας μέλος του ΝΑΤΟ, να διατηρήσει μια ανεξάρτητη σχέση με τη Ρωσία, οφείλεται στη ρεαλιστική προσέγγιση του Ερντογάν. Στο πλαίσιο αυτό μη συμμετέχοντας πλήρως στις αντιρωσικές κυρώσεις της συλλογικής Δύσης, ανέπτυξε αμοιβαία επωφελείς οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα, ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, των διαμετακομιστικών επικοινωνιών και του τουρισμού, ενώ παράλληλα εξελίσσεται μία στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες.
Η Τουρκία, με τη διαμεσολαβητική της αποστολή, αυξάνει το διπλωματικό της αποτύπωμα στην παγκόσμια πολιτική. Αυτό ενισχύει επίσης τον Ερντογάν, στο νέο ρόλο που θέλει να παίξει στις διεθνείς υποθέσεις. Η πολιτική του Τούρκου ηγέτη επιτρέπει ταυτόχρονα στην Άγκυρα να επιτύχει σημαντική επιτυχία στη στρατιωτική διπλωματία, ιδίως στη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ. :Αυτό συμβάλλει στην ενίσχυση των περιφερειακών θέσεων της Τουρκίας στη Βόρεια Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στο Νότιο Καύκασο. Επίσης ενισχύει τη δυνατότητα παρεμβάσεων στη μετασοβιετική Κεντρική Ασία, λαμβάνοντας υπόψη τους τοπικούς πόρους και τους εθνοπολιτιστικούς δεσμούς.
Επιπρόσθετα, προβλέπεται η Τουρκία να γίνει «κόμβος αερίου», ενώ επί του παρόντος λαμβάνει εκπτώσεις στο ρωσικό αέριο, με τις αναβαλλόμενες πληρωμές για φυσικό αέριο να είναι ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αναφέρεται επίσης σχεδιασμός για την κατασκευή ενός δεύτερου σταθμού πυρηνικής ενέργειας στη Σινώπη παρόμοιος με τον πυρηνικό σταθμό Ακογιού στη Μερσίνα,
Η τήρηση ισορροπιών
Στην κατάσταση της παρατεταμένης ρωσο-ουκρανικής κρίσης, η Τουρκία δεν έχει λάβει επίσημα ξεκάθαρη θέση υπέρ των αντιμαχόμενων μερών, αλλά ενήργησε ως αποτελεσματικός μεσολαβητής, δεδομένης της σχέσης εμπιστοσύνης του Ερντογάν με τον Πούτιν και το Ζελένσκι. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι οι προσωπικές προτιμήσεις του Προέδρου Ρετζέπ Ερντογάν τείνουν περισσότερο προς τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, δεδομένης της μακράς περιόδου γνωριμίας και της κοινής συνεργασίας τους και ίσως ακόμη και λόγω της ομοιότητας των χαρακτήρων τους. Ο πιο σημαντικός όμως λόγος είναι, ο ρόλος της Ρωσίας στην οικονομική ανάπτυξη της σύγχρονης Τουρκίας.
Η Άγκυρα προσπαθώντας να κρατήσει ισορροπίες δεν επέτρεψε την μετατροπή της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας σε θέατρο στρατιωτικών επιχειρήσεων με τη συμμετοχή πρόσθετων ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων, καθώς, ακολουθώντας τις διατάξεις της Σύμβασης του Μοντρέ, δεν ανοίγει τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων για την είσοδο στρατιωτικών σκαφών τρίτων χωρών. στη Μαύρη Θάλασσα. Παράλληλα, διευκολύνοντας τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων που υπόκεινται σε κυρώσεις, επιτυγχάνει σε αντάλλαγμα την ανοχή της Ρωσίας, στην προσπάθειά της να προωθήσει τα συμφέροντά της στις περιοχές της ιστορικής παρουσίας και επιρροής του ρωσικού κράτους, (π.χ. Νότιος Καύκασος και Κεντρική Ασία), από πιο σκληρή θέση. Η Άγκυρα έχει δημιουργήσει τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών (OTS) και εκμεταλλεύεται όλο και περισσότερο την κρίση για να επαναπροσανατολίσει τη διέλευση των ενεργειακών πόρων των τουρκογενών χωρών στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω Τουρκίας, παρακάμπτοντας τη Ρωσία. Στο θέμα αυτό, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν είναι ιδιαίτερα ενεργά. Η στάση του Τουρκμενιστάν αλλάζει επίσης από αυστηρή ουδετερότητα, ιστορικά και μεθοδολογικά σε εκείνη ενός ενδιαφερόμενου παρατηρητή στο OTS.
Οι προσπάθειες διαμεσολάβησης της Άγκυρας είχαν τα εξής απτά επιτεύγματα:
α) Στις αρχές του πολέμου οργάνωσε πολυεπίπεδες συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη των δύο εμπολέμων, στις οποίες συμμετείχαν διάφορες υπηρεσίες (υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, ξένες υπηρεσίες πληροφοριών).
β) Πραγματοποίησε αρκετές επιτυχημένες ανταλλαγές κρατουμένων.
γ) Επέτυχε τη συμφωνία εξαγωγής σιτηρών.
δ) Έχουν συζητηθεί άλλες πιθανές συμφωνίες (π.χ. για την εξαγωγή ρωσικών αγροτοβιομηχανικών προϊόντων).
Ελληνοτουρκικές σχέσεις
Η Τουρκία έχει μακρά παράδοση ευέλικτης και πραγματιστικής διπλωματίας. Τελώντας σε εθνικιστικό παροξυσμό, έχει πλέον στρατικοποιήσει πλήρως την εξωτερική της πολιτική και δεν υπάρχει πρόθεση εγκατάλειψης του καθαρά επεκτατικού της δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» που έχει ως στόχο τον εναέριο, θαλάσσιο, υποθαλάσσιο, και σε δεύτερο χρόνο τον εδαφικό έλεγχο περιοχών του Αν. Αιγαίου.
Ο Ερντογάν θα επιδιώξει λύσεις στα θέματα του Αιγαίου και της Κύπρου, εκμεταλλευόμενος και τις διαθέσεις υποχώρησης της Αθήνας, θέτοντας το δίλημμα στην Αθήνα:«Ή υποχωρείς στις διεκδικήσεις μου, για «λύση» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ή «θάρθω μια νύχτα ξαφνικά».
Το ελληνικό πολιτικό προσωπικό θα πρέπει να αποβάλλει το φοβικό σύνδρομο, το οποίο αυξάνει την τουρκική βουλιμία. Ο Ερντογάν γνωρίζει καλά τις στρατιωτικές δυνατότητες της χώρας μας και το κόστος που θα «πληρώσει» σε μία ενδεχόμενη πολεμική σύγκρουση. Αν του διαμηνυθεί κατηγορηματικά ότι οποιαδήποτε θερμό επεισόδιο θα οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο ανάμεσα στις δύο χώρες, θα αρκεσθεί στις απειλές γιατί ως πραγματιστής θα αντιληφθεί τις συνέπειες, ανάμεσα στις οποίες ο μεγαλύτερος φόβος του είναι ο κίνδυνος ανατροπής του
Η Άγκυρα εκμεταλλευόμενη την διαχρονική πολιτική κατευνασμού της Αθήνας (η καταγραφή της θα ήταν χρήσιμη στους φοιτητές Διεθνών Σπουδών), έχει επιτύχει ουκ ολίγα, την χρονική περίοδο μετά την Μεταπολίτευση. Να απαριθμήσουμε ορισμένα από όσα έχει διεκδικήσει, βάζοντας υποθήκη για το μέλλον, ή έχει επιτύχει:
1. Την ένοπλη διεκδίκηση μεγάλου μέρους της ΑΟΖ γύρω από τη Μεγαλόνησο.
2. Την μονομερή ανακήρυξη της «ΤΔΒΚ», και τον πλήρη έλεγχο και εκτουρκισμό των Κατεχομένων.
3. Την διεκδίκηση ίσου μεριδίου από τον πλούτο του Αιγαίου και της Ν,Α. Μεσογείου.
4. Με τη «θεωρία των γκρίζων ζωνών» μετά την κρίση των Ιμίων (1996), η αμφισβήτηση για πρώτη φορά επεκτάθηκε και σε εθνικό έδαφος, δηλ. σε μικρά ελληνικά νησιά και βραχονησίδες,. Εδώ να προσθέσουμε και την πρόσφατη αμφισβήτηση ακόμη και των μεγαλύτερων νησιών του Αν. Αιγαίου μέσω της σύνδεσης, της δήθεν υποχρέωσης για αποστρατικοποίηση των συγκεκριμένων νησιών, με την αμφισβήτηση της ελληνικής επ’αυτών κυριαρχίας.
5. Την άρνηση οποιουδήποτε δικαιώματος θαλασσίων ζωνών γύρω από τα νησιά μας (12 νμ, ΑΟΖ κλπ)
6.Την εκτεταμένη παράνομη αλιεία, χωρίς δική μας αντίδραση ακόμη κι εντός των χωρικών υδάτων μας. Αυτό δημιουργεί ήδη de facto μια τουρκική ΑΟΖ στο Αιγαίο.
7. Την εργαλειοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη και προσπάθειες πρόκλησης μειονοτικού ζητήματος σε Ρόδο και Κω.
Όλη αυτήν την χρονική περίοδο εμείς αυτό που «πετύχαμε» είναι να το κάνουμε υποχωρήσεις, που μάλιστα «ανανεώνονται» σύμφωνα με τις τελευταίες πρωθυπουργικές δηλώσεις. Αντί το πολιτικό σύστημα να αναλώνεται σε ταπεινωτικές λύσεις, θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αύξηση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μας. Όσον αφορά το τεχνητά καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ας αποτελέσει το έναυσμα να απαιτήσουμε από την γείτονα, την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων από τη Κύπρο, την ακύρωση του «casus belli» και την εγκατάλειψη του επεκτατικού δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας». Αυτά θα πρέπει να αιτηθούν ως προαπαιτούμενα για την έναρξη των συζητήσεων. Μάλλον είμασθε αιθεροβάμονες…
Γιώργος Βενέτης
1/8/2023
https://www.militaire.gr/o-erntogan-didaskei-diplomatia-stin-athina-giorgos-venetis/
