Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: Περίσκεψη στο Νταβός για τα ρίσκα του 2024.

 Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ:
Περίσκεψη στο Νταβός για τα ρίσκα του 2024.

Του Κώστα Ράπτη

Από την υπόσχεση και τα ρίσκα της τεχνητής νοημοσύνης, στα αχαρτογράφητα ύδατα των νέων γεωπολιτικών αναταράξεων. Και από τα εν γένει καθησυχαστικά μηνύματα της διεθνούς οικονομίας, στις πιθανές δυσάρεστες εκπλήξεις της πολιτικής.

Οι 2.800 συμμετέχοντες (ανάμεσά τους 60 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων και βεβαίως όλοι οι "μεγάλοι" της οικονομίας, ιδίως της ψηφιακής) στο 54ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που ολοκληρώθηκε χθες στο Νταβός της Ελβετίας, δεν απέκρυπταν τις ανησυχίες τους για το 2024, όσο και αν κάποιοι κατέφυγαν σε πρόωρη θριαμβολογία.

Το προηγούμενο έτος έκλεισε με άνοδο του δείκτη S&P 500 κατά 24%, του Nasdaq κατά ένα εντυπωσιακό 43% και του DAX κατά 20%. Ο πληθωρισμός δείχνει να έχει ελεγχθεί και οι οικονομικοί παίκτες προσανατολίζονται από τώρα σε μείωση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες τους επόμενους μήνες (η Κριστίν Λαγκάρντ υπονόησε ακριβώς αυτό). Όμως η αισιοδοξία σταματά κάπου εκεί – και τα βλέμματα στρέφονται κατεξοχήν στους πολιτικούς ιθύνοντες εν αναμονή μιας αξιόπιστης γραμμής πλεύσης.

Από την Ουκρανία στη Γάζα

Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν, καθ' όλο το προηγούμενο διάστημα, οι κρίσεις προστίθενται σωρευτικά και τα θερμά μέτωπα του πλανήτη απειλούν τη διεθνή οικονομική δραστηριότητα, όπως χαρακτηριστικά δείχνει η περίπτωση της Ερυθράς Θάλασσας.

Χωρίς να έχει επιλυθεί το ζήτημα της Ουκρανίας, όπως εμφατικά υπενθύμιζε η παρουσία του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η ανάφλεξη της Μέσης Ανατολής (εκπροσωπούμενης από τον πρόεδρο του Ισραήλ και τον πρωθυπουργό του Κατάρ, μέχρι τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν) λειτουργεί ως μια τεράστια πηγή αβεβαιότητας – πόσω μάλλον που η διεύρυνσή της απειλείται ανά πάσα στιγμή.

Αυτό ακριβώς ήταν και το μήνυμα του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος προειδοποίησε ότι μια "ολοκληρωτική σύγκρουση" μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου θα ήταν "πλήρης καταστροφή". "Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε μια ανθρωπιστική εκεχειρία στη Γάζα", προκειμένου να υπάρξει εκτόνωση σε όλη την περιοχή, τόνισε, υποδεικνύοντας ως κύριο τρόπο μια λύση των δύο κρατών στο παλαιστινιακό ζήτημα.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, πάλι, δήλωσε σε πολιτικούς και επιχειρηματικούς ηγέτες στο Νταβός πως δεν μπορεί να ανακαλέσει μια περίοδο στη σταδιοδρομία του όπου να υπήρχαν περισσότερες παγκόσμιες προκλήσεις: από τον πόλεμο που μαίνεται στη Γάζα και την Ουκρανία μέχρι τις εντάσεις σχετικά με την Ταϊβάν.

Ο ίδιος παραδέχθηκε, απαντώντας εμμέσως στην έκκληση του Κινέζου πρωθυπουργού, Λι Τσιάνγκ, για μεγαλύτερη παγκόσμια συνεργασία, ότι σχεδόν κανένα από τα προβλήματα τα οποία καλείται να χειριστεί η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα. Υποστήριξε, δε, ότι τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και αλλού "υπάρχει μια μεγαλύτερη από ποτέ έμφαση στη σύμπραξη με τις ΗΠΑ".

Σε ό,τι, πάντως, αφορά την προοπτική μιας άμεσης κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, εμφανίσθηκε απαισιόδοξος.

Βαριά κληρονομιά

Όμως ακριβώς η "κληρονομιά" που αφήνει το 2023 ως προς την αποτυχία της αντεπίθεσης των Ουκρανών, την ενίσχυση της θέσης της Ρωσίας επιχειρησιακά και οικονομικά, καθώς και την ανάγκη συνέχισης της στήριξης της Ουκρανίας από μια Δύση σε ολοένα και μεγαλύτερη "ουκρανική κόπωση", ρίχνει βαριά τη σκιά της.

Πόσο μάλλον αν ο προσεχής Νοέμβριος επιφυλάσσει νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, ενδεχόμενο που αυτόματα μεταφράζεται από την ελίτ του Νταβός ως σοβαρός κλονισμός ένδοθεν της ενότητας και της ισχύος της Δύσης, τη στιγμή που οι έξωθεν ανταγωνιστές δείχνουν να βελτιώνουν υπέρ τους τον συσχετισμό.

Εξού και ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε από το Φόρουμ ότι δεν πρέπει να επιτραπεί στη Ρωσία να νικήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και γι’ αυτόν τον λόγο οι Ευρωπαίοι πρέπει να ανανεώσουν αυτή τη χρονιά τις προσπάθειές τους να βοηθήσουν το Κίεβο, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών.

Το υπερ-θατσερικό μανιφέστο του Μιλέι

Όμως το 54ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ είχε και μια ιδιόμορφη "ατραξιόν": τον πρώτη φορά παρόντα στη διοργάνωση ως πρόεδρο της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος, ενώ παρουσιάζεται από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης ως γραφικός (το λιγότερο), κατάφερε να ενθουσιάσει συμμετέχοντες σαν τον Έλον Μασκ. Προετοιμάζεται, άραγε, στο πρόσωπο του αμφιλεγόμενου "υπερ-θατσερικού" Αργεντίνου μια νέου τύπου αντεπίθεση της Δύσης και των αξιών της;

Στην παρθενική του εμφάνιση στη διεθνή σκηνή, ο Χαβιέρ Μιλέι υπερασπίστηκε με σθένος τον αχαλίνωτο καπιταλισμό, υποστηρίζοντας πως ο "δυτικός κόσμος" απειλείται από τον "σοσιαλισμό". "Οι κυριότεροι ηγέτες του δυτικού κόσμου έχουν δυστυχώς εγκαταλείψει τα τελευταία χρόνια την ιδέα της ελευθερίας προς όφελος διαφορετικών εκδοχών αυτού που ονομάζουμε κολεκτιβισμός", ιδέες που "οδηγούν αμείλικτα στον σοσιαλισμό και επομένως στη φτώχεια", είπε από το βήμα του Νταβός.

Με τραμπικές πινελιές

Ο Μιλέι, ο οποίος έχει συγκριθεί με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τις θέσεις του και το αφιλτράριστο στυλ του, δεν δίστασε να καταγγείλει τον "ριζοσπαστικό φεμινισμό" ή "την αιματηρή ατζέντα της άμβλωσης", "ιδέες επιζήμιες, που έχουν εγκατασταθεί στις κοινωνίες μας".

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο πρόεδρος της Αργεντινής επικεντρώθηκε στον ρόλο του κράτους σε ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων, που, όπως υποστήριξε, ισοδυναμεί με μοχλό ελέγχου και δεν επιτρέπει στους πολίτες την ελευθερία να αναπτυχθούν μέσω των δικών τους προσπαθειών. "Μην επιτρέπετε να σας εκφοβίζουν παράσιτα που ζουν αποκλειστικά από το Κράτος (...) Είστε ήρωες" και "μπορείτε να βασίζεστε στην Αργεντινή ως τον απόλυτο σύμμαχό σας", δήλωσε επίσης απευθυνόμενος στους παριστάμενους επιχειρηματίες.

Αν μη τι άλλο, κατάφερε να συναντηθεί στο Νταβός με τον υπουργό Εξωτερικών της παλαιάς εχθράς Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, καθώς και με την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, αφότου η Αργεντινή κατέληξε σε τεχνική συμφωνία την περασμένη εβδομάδα για τη διάσωση του δανειακού προγράμματός της ύψους 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το ΔΝΤ.

20/1/2024

https://www.capital.gr/diethni/3762629/pagkosmio-oikonomiko-foroum-periskepsi-sto-ntabos-gia-ta-riska-tou-2024/