Τι σημαίνει η ελληνο-ινδική συνεργασία.

Του Κώστα Ράπτη

"Σύμμαχο” και "στρατηγικό εταίρο” ονόμασε την Ινδία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόσο κατά την υποδοχή του από τον ομόλογό του Ναρέντρα Μόντι όσο και κατά την ομιλία του στην ετήσια διάσκεψη "Raisina Dialogue”. Πρόκειται για εκφράσεις που σηματοδοτούν ραγδαία αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας με μία χώρα που μέχρι πρότινος δεν βρισκόταν εμφανώς στο "ραντάρ” της.

Αλλά ο Έλληνας πρωθυπουργός χρησιμοποίησε επανειλημμένα και εκφράσεις όπως "σταυροδρόμι” και "διασυνδεσιμότητα”, παραπέμποντας στα ευρύτερα συμφραζόμενα της αναδυόμενης ελληνο-ινδικής συνεργασίας.

Η Αθήνα (ακριβέστερα: ο Πειραιάς) και το Δελχί (όπως και το Μουμπάι, οικονομική πρωτεύουσα της Ινδίας) αποτελούν άκρα μιας αλυσίδας, της οποίας οι ενδιάμεσοι κρίκοι βρίσκονται στον Περσικό Κόλπο και το Ισραήλ. Κρίκοι που ενθάρρυναν την ελληνο-ινδική προσέγγιση και είναι απαραίτητοι ώστε αυτή να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα.

Η πολυμελής επιχειρηματική αντιπροσωπεία που συνοδεύει τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναδεικνύει την προφανή σημασία της Ινδίας ως μίας αχανούς και ταχέως αναπτυσσόμενης αγοράς. Όμως όσο μεγαλύτερες γίνονται οι οικονομικές φιλοδοξίες, τόσο ξεδιπλώνεται και η πολιτική και γεωπολιτική διάσταση των διμερών σχέσεων. Η αμοιβαία υποστήριξη στην υποψηφιότητες της Ελλάδας και της Ινδίας για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένας μόνο δείκτης.

Το γεγονός ότι η Ινδία αποτελεί την μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα του πλανήτη (και μάλιστα την μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δημοκρατία), καθώς και την μόνη η οποία το 2023 κατέγραψε ρυθμό ανάπτυξης που άγγιξε το 8% θα αρκούσε για να καταδειχθεί η σημασία της για τις διεθνείς ισορροπίες. Πόσω μάλλον που στην παρούσα συγκυρία των θεαματικών γεωπολιτικών μεταβολών, ο ρόλος της Ινδίας, που διαφυλάσσει επίζηλα την στρατηγική της αυτονομία, είναι κεφαλαιώδης για τη διαμόρφωση των διεθνών ισορροπιών .

Ιδρυτικό μέλος των Αδεσμεύτων, πυρηνική δύναμη από τη δεκαετία του '90, μέλος στις μέρες μας της Ομάδας Brics, παραδοσιακή φίλη και εισαγωγέας οπλισμού της Ρωσίας (την οποία διευκόλυνε τα μάλα στις πετρελαϊκές της εξαγωγές κατά παράκαμψη των κυρώσεων της Δύσεως), εκ γενετής εχθρός του Πακιστάν (γεγονός το οποίο καλλιεργεί αντι-ισλαμικά αντανακλαστικά και διάθεση προσεγγίσεως του Ισραήλ), ανταγωνίστρια της Κίνας, με την οποία πάντως αναζητεί ένα modus vivendi, παρά τις ενίοτε εκρηκτικές μεθοριακές τους διαφορές, η Ινδία αποτελεί επίσης αντικείμενο εντατικού "φλερτ” από πλευράς των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες προσβλέπουν στην οικοδόμηση ενός μετώπου ανάσχεσης του Πεκίνου, με τη συμμετοχή του Δελχί, του Τόκιο και της Καμπέρας, αλλά και στην φιλελευθεροποίησης της αχανούς ινδικής εσωτερικής αγοράς.

Αυτή η ιδιαιτερότητα έδωσε επίσης στην Ινδία την δυνατότητα να προεδρεύσει επιτυχώς στην σύνοδο της G20 τον περασμένο Σεπτέμβριο, εν μέσω εντάσεων που θα καθιστούσαν αδιανόητη ακόμη και την έκδοση τελικής δήλωσης, και παράλληλα να ανακοινώσει στα περιθώρια της διοργάνωσης το φιλόδοξο σχέδιο του διαδρόμου IMEC, που με εναλλαγή θαλάσσιων και χερσαίων οδών, θα συνδέει τον ασιατικό γίγαντα με τα λιμάνια του Περσικού Κόλπου και εκείθεν τη Χάιφα (το λιμάνι της οποίας απέκτησε πέρσι ο ινδικός όμιλος Adani) και τον Πειραιά, ως πύλη προς την Ευρώπη.

Πρόκειται βεβαίως για μια εναλλακτική (ή μάλλον ανταγωνιστική) διαδρομή προς τους κινεζικούς νέους "δρόμους του μεταξιού”, που με την επένδυση της Cosco στο αθηναϊκό επίνειο έχουν ήδη αποκτήσει προβάδισμα, προς ανησυχία των ΗΠΑ.

Η πρόσφατη κρίση της Ερυθράς Θάλασσας κατέδειξε βέβαια σαφώς την αναγκαιότητα διάνοιξης νέων εμπορικών οδών, ωστόσο η μετά την 7η Οκτωβρίου ανάφλεξη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων θέτει (προσωρινά;) αν αμφιβόλω τις προοπτικές του IMEC.

Άλλα σχήματα συνεργασίας που φέρνουν την χώρα του Μόντι πλησιέστερα προς την περιοχή μας είναι η τριμερής Ινδίας-Γαλλίας-Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και ο διάλογος Ι2U2 (Ινδία, ΗΠΑ, Ισραήλ, ΗΑΕ).

Χωρίς ιδιαίτερο άγχος για τις επικείμενες εκλογές στην Ινδία, ο Ναρέντρα Μόντι κινείται όλο και περισσότερο ως stakeholder της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Προτού υποδεχθεί τον Έλληνα πρωθυπουργό, σε ανταπόδοση της δικής του επίσκεψης στη χώρα μας τον περασμένο Αύγουστο, ο ισχυρός άνδρας της Ινδίας πραγματοποίησε "θριαμβευτική” περιοδεία στο Άμπου Ντάμπι, και τη Ντόχα.

Με δεδομένο τον ιστορικό ανταγωνισμό της με το Πακιστάν, η Ινδία έχει κάθε λόγο να δημιουργήσει αντίβαρα στις παραδοσιακά θερμές αραβο-πακιστανικές σχέσεις, ενώ και οι μοναρχίες του Κόλπου είναι πρόθυμες να πράξουν το ανάλογο σε ό,τι αφορά τη συνεργασία Ινδίας και Ιράν.

Το Κατάρ (το οποίο προετοίμασε καταλλήλως την επίσκεψη, απελευθερώνοντας οκτώ Ινδούς αξιωματικούς του ναυτικού που κατηγορούνταν για κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ) έχει ειδικό ενδιαφέρον για το Δελχί, ως κόμβος διαπραγματεύσεων όχι μόνο με τη Χαμάς στη Γάζα, αλλά και με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.

Τα δε εγκαίνια από το Μόντι ινδουιστικού ναού στο Άμπου Ντάμπι υπενθύμισαν τον τεράστιο ρόλο του ινδικού εργατικού δυναμικού που έχει εγκατασταθεί στις χώρες του Περσικού Κόλπου (και πλέον δελεάζει και την Αθήνα).

Σε κάθε περίπτωση, οι χώρες της ευρύτερης γειτονιάς μας αντικρίζουν την Ινδία όχι μόνο ως οικονομικό εταίρο, αλλά και από την οπτική γωνία της ασφάλειας. Η χώρα του Μόντι δεν είναι πια μόνο εισαγωγέας πετρελαίου και αποδέκτης μεταναστευτικών εμβασμάτων, αλλά και μια στρατιωτική δύναμη που θα μπορούσε να έχει ρόλο στην ασφάλεια των θαλασσίων.

Είναι δε δραστήρια και στον εξοπλιστικό τομέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η (διακριτική, για προφανείς λόγους) συνεργασία του ομίλου Adani με την ισραηλινή Elbit για τη συμπαραγωγή σε ινδικά εργοστάσια τυφεκίων Tavor X95 και Galil, αυτόματων όπλων Negev καθώς και drones Hermes 900 (20 εκ των οποίων προμηθεύθηκε το Ισραήλ για την ενίσχυση των επιχειρήσεών του στη Γάζα).  

 22/2/2024

https://www.capital.gr/politiki/3774131/ti-simainei-i-ellino-indiki-sunergasia/