Το ελληνοτουρκικό ισοζύγιο κύριων οπλικών συστημάτων έως το 2030 και κάποιες σκέψεις, χωρίς πανηγυρισμούς.
Λήψη συνδέσμου
Facebook
Twitter
Pinterest
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Άλλες εφαρμογές
Εκτόξευση τουρκικού βαλλιστικού πυραύλου Bora (ή Khan στην
εξαγωγική του έκδοση), πολεμική κεφαλή 470 kg και ευστοχία <10 m. Το
εν λόγω σύστημα υπηρετεί στις τουρκικές ΕΔ από το 2021. Δεν λαμβάνεται
υπόψη στην παρούσα μελέτη.
Το ελληνοτουρκικό ισοζύγιο κύριων οπλικών συστημάτων έως το 2030 και κάποιες σκέψεις, χωρίς πανηγυρισμούς.
4 ΜΑΡΤΙΟΥ 2024
Ειδικού Συνεργάτη
Εδώ και
κάμποσο καιρό, εμφανίζονται διάφοροι “αμυντικοί αναλυτές” σε διάφορα
ΜΜΕ, προσπαθώντας να μας εισάγουν σε μία εικονική πραγματικότητα
απόλυτης υπεροχής έναντι του εχθρού. Χρησιμοποιώντας κατά κανόνα
παρελθοντικό χρόνο (“τώρα που πήραμε τις Μπελαρά”, “με τα F-35 έχουμε
αποκτήσει υπεροχή”) και επιδεικνύοντας κάποιες φανταστικές εμβέλειες
πλατφορμών και όπλων (“με το Rafale εγκλωβίζουμε και ρίχνουμε οτιδήποτε
σε ακτίνα τουλάχιστον 200 χλμ”), καλλιεργούν το επικρατούν αφήγημα του
εφησυχασμού. Όμως, έτσι δημιουργούν σύγχυση στον απλό πολίτη, καθώς το
Rafale, αν και θεωρείται ένα πολύ καλό μαχητικό, δεν είναι το Death Star ή το Battlestar Galactica,
οι FDI (Μπελαρά) ακόμα ναυπηγούνται κάπου στη Γαλλία, ενώ το πρώτο F-35
δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν το 2031 στη χώρα, εφόσον βέβαια
προχωρήσει σύντομα η εν λόγω προμήθεια. Η αισιοδοξία των εν λόγω
“ειδικών” προσομοιάζει τη συμπεριφορά κάποιου που βρήκε ένα πέταλο στο
χώμα και θεώρησε ότι είναι ήδη ιππότης, ενώ του λείπουν ακόμα 3 πέταλα,
μερικά καρφιά και … το άλογο.
Όμως
εθνικόν είναι το αληθές. Αν και είναι θεμιτό τα ΜΜΕ να διατηρούν το
ενδιαφέρον και το ηθικό του κόσμου υψηλό, αυτό δεν μπορεί να γίνεται
μέσω υπερβατικών χρονικών μετασχηματισμών, όπου οπλικά συστήματα τα
οποία δεν έχουν καν παραγγελθεί, εμφανίζονται στη χώρα και μάλιστα ως να
είναι πλήρως επιχειρησιακά.
Με αφορμή λοιπόν ένα άρθρο του
Επισμηναγού Ιπταμένου εν αποστρατεία Στέφανου Καραβίδα (Δημοκρατία της
Κυριακής, 04-02-24), θα επιχειρηθεί μία ρεαλιστική εκτίμηση της
πραγματικής κατάστασης όσον αφορά το ελληνοτουρκικό ισοζύγιο σε ορισμένα
κύρια οπλικά συστήματα (μαχητικά, φρεγάτες και υποβρύχια) τα επόμενα
έτη. Ο αναγνώστης προειδοποιείται ότι ενδέχεται να ακολουθήσει πτώσις εκ
των νεφών, ιδίως εάν είναι ανυποψίαστος.
Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ)
Ξεκινώντας
από τον στόλο των μαχητικών της ΠΑ, η κατάσταση κατά τα έτη 2024-2035
αντικατοπτρίζεται στην Εικόνα 1, η οποία έχει δημιουργηθεί με βάση το
προαναφερθέν άρθρο και ορισμένες ρεαλιστικές παραδοχές και εκτιμήσεις,
οι οποίες αναλύονται ακολούθως ανά τύπο αεροσκάφους (Α/Φ):
α.F-4E AUP Phantom: 33
Α/Φ, τα οποία αναμένεται να έχουν αποσυρθεί έως το τέλος της δεκαετίας,
λόγω σοβαρών δυσχερειών στη συντήρησή τους, καθώς εδώ και χρόνια δεν
υποστηρίζονται από το FMS (πωλήσεις στρατιωτικού υλικού από τις ΗΠΑ).
β.F-16 Block 30: 32 Α/Φ, προφανώς με πολύ περιορισμένο ρόλο, λόγω παλαιότητας και χωρίς αναβάθμιση.
γ.F-16 Block 50: 38 Α/Φ,
επίσης με περιορισμένο ρόλο. Αν και εδώ και χρόνια υπάρχει μια αέναη
συζήτηση για την αναβάθμισή τους, εκτιμάται ότι αυτό δεν θα γίνει
τελικά, καθώς τα διαθέσιμα κονδύλια της ΠΑ θα διοχετευθούν στα F-35, εάν
υποθέσουμε ότι θα προχωρήσει το πρόγραμμα αυτό.
δ.Mirage 2000-5: 24 Α/Φ. Δημοσιεύματα εμφανίζουν
ότι εξετάζεται συμφωνία με την Ινδία, με σκοπό την πώλησή τους
(παράλληλα με τα παλαιά Mirage 2000, τα οποία θα διατεθούν για
προσπορισμό ανταλλακτικών). Εκτιμάται ότι εάν υπάρξει τέτοια συμφωνία,
τα -5 θα αποσυρθούν γύρω στο 2028, οπότε και εκπνέει η σύμβαση εν
συνεχεία υποστήριξης.
ε.F-16 Block 52+ και F-16
Block 52+ Advanced: 53 και 30 Α/Φ, αντίστοιχα. Αναβαθμίζονται σταδιακά
στη διαμόρφωση Viper. Έως σήμερα η ΠΑ έχει παραλάβει 17 Viper, ενώ η
αναβάθμιση εκτιμάται ότι θα συνεχίσει με ρυθμό 16 Α/Φ ετησίως, έως ότου
παραδοθούν 83 Viper.
στ.Rafale: 24 Α/Φ, έως το τέλος του 2024. Σύμφωνα με δημοσιεύματα,
μετά την προαναφερθείσα πώληση των Mirage 2000-5, θα μπορούσαν να
αγοραστούν 6 επιπρόσθετα Rafale. Λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο αριθμό
παραγγελιών (backlog 211 Α/Φ την 31-12-23) και τον ρυθμό παραγωγής (3
Rafale το μήνα, δηλαδή 33 το χρόνο, με έναν μήνα άδειας), η καθυστέρηση
είναι περίπου 6 έτη. Επομένως, εάν η σχετική σύμβαση συναφθεί εντός του
2024, τα 6 επιπρόσθετα Rafale αναμένονται το νωρίτερο το 2030.
ζ.F-35 (για το οποίο, το
παρόν ιστολόγιο έχει εκφράσει επανειλημμένως, αναλυτικώς και
τεκμηριωμένως τους ενδοιασμούς του): 20 Α/Φ. Σύμφωνα με δηλώσεις του
προηγούμενου ΥΕΘΑ, τα πρώτα F-35 αναμένονταν το 2028-29. Αυτά θα
παραδίδονταν στην ΠΑ στις ΗΠΑ, όπου και θα παρέμεναν εκεί για 1-2 έτη
για την εκπαίδευση του προσωπικού, επομένως τα πρώτα Α/Φ δεν αναμένονταν
πριν το 2030 στη χώρα. Δεδομένης της μετακύλισης του προγράμματος
τουλάχιστον κατά ένα έτος, τα πρώτα F-35 δεν θα πρέπει να αναμένονται
στη χώρα πριν το 2031. Μπορούμε να υποθέσουμε έναν ρυθμό άφιξης 4 Α/Φ
ετησίως, από το 2031 έως το 2035, όπου και θα συμπληρωθεί ο στόλος των
20 F-35. Επομένως, εάν δεν υπάρξουν επιπρόσθετες καθυστερήσεις (πράγμα
σύνηθες στο πρόγραμμα του F-35), η αντίστοιχη Μοίρα θα κηρυχθεί σε
αρχική επιχειρησιακή ετοιμότητα, με έναν αριθμό Α/Φ τα οποία θα μπορούν
να αναλάβουν ορισμένες αποστολές, το νωρίτερο το 2033.
Διαπιστώνεται ότι, σύμφωνα με την ανωτέρω ρεαλιστική εκτίμηση, τα έτη 2028-2034 η ΠΑ θα πέσει κάτω από το όριο των 200 μαχητικών, ενώ ειδικά τα έτη 2028 και 29 θα είναι στα 182-183 μαχητικά,
τον χαμηλότερο ίσως αριθμό μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Σημειωτέον ότι
οι ανωτέρω αριθμοί αφορούν τη δύναμη, όχι τα εν ενεργεία Α/Φ, τα οποία
θα είναι σαφώς λιγότερα, π.χ. στο 75% της δυνάμεως, ως μία
(υπερ)αισιόδοξη εκτίμηση.
Τουρκική Πολεμική Αεροπορία (Τ/ΠΑ)
Εξετάζοντας τους
αντίστοιχους αριθμούς μαχητικών της Τουρκίας συναρτήσει του χρόνου,
λαμβάνοντας υπόψη και τον κατάλογο του FlightGlobal για το 2023, καταλήγουμε σε ένα ανάλογο διάγραμμα για τη δωδεκαετία 2024-2035 (Εικόνα 2), ενώ ακολουθεί η ανάλυση ανά τύπο Α/Φ:
α.F-4E Terminator: 48 Α/Φ, τα οποία αναμένεται να αποσυρθούν σταδιακά έως το τέλος της δεκαετίας, όπως και στην ΠΑ.
β.F-16 Block 30: 36 Α/Φ. Η Τουρκία υλοποιεί το πρόγραμμα εγχώριας αναβάθμισης Ozgur 2,
το οποίο αποβλέπει μεταξύ άλλων στην τοποθέτηση υπολογιστή και ραντάρ
ηλεκτρονικής σάρωσης (Active Electronically Scanned Array – AESA),
αμφότερα εγχώριας ανάπτυξης. Σημειώνεται ότι η γείτων διαθέτει τον
πηγαίο κώδικα για τον υπολογιστή αποστολής του Block 30, επομένως έχει
δυνατότητες επέμβασης στο λογισμικό του Α/Φ. Για τους σκοπούς της
παρούσης σύγκρισης, θα ληφθεί υπόψη η -πολύ ευμενής για την Ελλάδα-
παραδοχή ότι δεν θα ευοδωθεί η εν λόγω προσπάθεια έως το 2035.
γ.F-16 Block 40 CCIP: 96 Α/Φ, τα οποία έχουν ήδη υποστεί το πρόγραμμα αναβάθμισης Common Configuration Implementation Program (CCIP) και
διαθέτουν επιδόσεις σχεδόν ανάλογες των F-16 Block 52+ Advanced της ΠΑ,
δηλαδή με ένα καλό ραντάρ APG-68(V)9 και δικτυοκεντρικές δυνατότητες
μέσω Link 16.
δ.F-16 Block 50 CCIP: 70 Α/Φ, με διαμόρφωση ανάλογη των
Block 40 CCIP. 50 εξ αυτών αναμένεται να αναβαθμιστούν στο επίπεδο
Viper, κατόπιν της πρόσφατης έγκρισης των ΗΠΑ, ενώ 20 μάλλον θα παραμείνουν ως έχουν.
ε.F-16 Block 50+ Advanced:
29 Α/Φ, τα οποία θα αναβαθμιστούν στο επίπεδο Viper. Εάν το πρόγραμμα
υπογραφεί εντός του τρέχοντος έτους και ξεκινήσει άμεσα η κατασκευή των
συλλογών αναβάθμισης, εκτιμάται ότι τα πρώτα αναβαθμισμένα Viper θα
είναι διαθέσιμα το 2027, ξεκινώντας από τα Block 50+ Adv και
συνεχίζοντας με τα Block 50 CCIP, με ένα ρυθμό 17 Α/Φ ετησίως (πολύ
συντηρητική εκτίμηση).
στ.F-16 Block 70 Viper: 40
Α/Φ, τα οποία αναμένονται από το 2028 (εάν οι διαπραγματεύσεις ευοδωθούν
εντός του 2024 συν 3 έτη για την κατασκευή), με ρυθμό ένα ανά μήνα.
Εννοείται ότι θα περιλαμβάνουν όλες τις τελευταίες λειτουργίες και
δυνατότητες αξιοποίησης όπλων, εξελιγμένες δικτυοκεντρικές δυνατότητες
και ιδίως εξελιγμένο σύστημα αυτοπροστασίας, εξειδικευμένο για το Viper και συμβατό με το ραντάρ AESA APG-83.
Σύγκρισις ΠΑ και Τ/ΠΑ
Επιχειρώντας μία
σύγκριση μεταξύ των δύο αεροπορικών στόλων (ΠΑ και Τ/ΠΑ) στην επόμενη
δωδεκαετία, παρατίθεται η Εικόνα 4, όπου τα Α/Φ έχουν διαχωριστεί στις
ακόλουθες τρεις κατηγορίες, για λόγους απλότητας (αν και η
πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη):
α.Σύγχρονα Α/Φ με ραντάρ AESA και δικτυοκεντρικές δυνατότητες
(Link 16): F-35, Rafale, Viper. Απεικονίζονται με έντονο μπλε/κόκκινο
στην Εικόνα 3.
β.Ικανά Α/Φ με καλό ραντάρ και δικτυοκεντρικές δυνατότητες:
F-16 Block 52+/Adv, Mirage 2000-5, F-16 Block 40/50 CCIP. Σημειώνεται
ότι τα -5 δεν διαθέτουν Link 16 αλλά έχουν ένα δικό τους εφάμιλλο Link,
το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί. Απεικονίζονται με ανοικτό
μπλε/κόκκινο στην Εικόνα 3.
γ.Υπόλοιπα μαχητικά, με παλαιότερο ραντάρ, χωρίς Link και
γενικά με περιορισμένες δυνατότητες: F-16 Block 30/50. Απεικονίζονται με
ανοικτό γαλάζιο/ροζ στην Εικόνα 3. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα
F-4E Phantom εκατέρωθεν, τα οποία αναπαριστώνται με ανοικτό γκρι.
Μπορούμε να θεωρήσουμε ως αξιόμαχα Α/Φ, αυτά που ανήκουν στις δύο πρώτες κατηγορίες, δηλαδή τα σύγχρονα και τα ικανά.