Τι θέλει να πετύχει ο Μακρόν μιλώντας για "στρατό στην Ουκρανία".
Τι θέλει να πετύχει ο Μακρόν
μιλώντας για "στρατό στην Ουκρανία".
Του Κώστα Ράπτη
Τι είχε κατά νου ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν όταν δήλωσε ότι αποτελεί αντικείμενο συζήτησης η αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία;
Ο ίδιος δε θέλησε να αποκαλύψει την ακριβή απάντηση της δικής του χώρας στο συγκεκριμένο ερώτημα, επιθυμώντας, όπως το διατύπωσε ρητά, να διατηρήσει "στρατηγική αμφισημία”. Πρόσθεσε, πάντως, ότι με τη χαρακτηριστική για τους Ευρωπαίους διαφορά φάσης, ζητήματα που αποτελούσαν ταμπού, όπως η αποστολή αρμάτων ή μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία, έγιναν με την πάροδο των μηνών κοινός τόπος.
Οι περισσότεροι εταίροι και συνομιλητές του στην ειδική διάσκεψη που οργανώθηκε στο Ελυζέ για τη στήριξη της Ουκρανίας πήραν αποστάσεις από το παράτολμο σενάριο της αποστολής στρατευμάτων. Σε τι λοιπόν απέβλεπε πραγματικά ο Μακρόν ανακινώντας δημοσίως το ζήτημα;
Αν ήθελε να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων απέναντι σε εταίρους όπως η Γερμανία, οι αντιδράσεις δείχνουν ότι εμφανώς αστόχησε. Αν, πάλι, ήθελε να προβάλει στα μάτια των Αμερικανών ως αξιόπιστος σύμμαχος, σε μια στιγμή που αυτοί επιδιώκουν να μεταθέσουν στους Ευρωπαίους μεγαλύτερο βάρος της στήριξης της Ουκρανίας, βρίσκεται αντιμέτωπος με δύο ανυπέρβλητα εμπόδια. Το πρώτο είναι ότι ο όγκος και η μαχητική δυνατότητα του γαλλικού στρατού είναι αδύνατον να εντυπωσιάσει είτε φίλους είτε αντιπάλους. Και το δεύτερο, ότι η συνολική στάση των ΗΠΑ στο Ουκρανικό τίθεται εν αμφιβόλω, αν κρίνουμε από τις αντιστάσεις που εκδηλώνει ήδη η υπό Ρεπουμπλικανικό έλεγχο Βουλή των Αντιπροσώπων στην έγκριση του νέου "πακέτου βοηθείας” προς το Κίεβο, πόσω μάλλον αν συνυπολογίσουμε το όλο και πιο πιθανό ενδεχόμενο μιας εκλογικής νίκης του Τραμπ τον Νοέμβριο.
Η αντικειμενική πραγματικότητα είναι πάντως ότι οι πρόοδοι των ρωσικών δυνάμεων στο πεδίο των μαχών θέτουν τους συμμάχους της ουκρανικής πλευράς προ του διλήμματος να επιλέξουν είτε μια οδυνηρή συνθηκολόγηση είτε μια ριψοκίνδυνη κλιμάκωση, με δυνάμεις που θα συνεισφέρουν οι ίδιοι, εφόσον το πρόβλημα ανθρώπινου δυναμικού της Ουκρανίας δεν επιλύεται απλώς με την αποστολή υλικού. Η τρίτη επιλογή, που θα ήταν ιδιαίτερα αρεστή στη Δύση, ήτοι ενός "παγώματος” της σύγκρουσης μέχρι να ξημερώσουν καλύτερες μέρες, δεν προσφέρεται, αν διαβάζουμε σωστά της κινήσεις της ρωσικής πλευράς.
Επιχειρεί ο Μακρόν να δημιουργήσει προηγούμενα κλιμάκωσης, προτού κριθεί αυτή η σημαντική εκλογική αναμέτρηση – και προ αυτής η έτερη μάχη των ευρωεκλογών, όπου αναμένεται να ενισχυθούν διαφόρων ειδών "αιρετικές” φωνές; Κρίνει ο Μακρόν ότι μία κοινή γνώμη, η οποία σε πανευρωπαϊκές έρευνες όπως αυτή του European Council of Foreign Affairs εκφράζει απροθυμία να συνεχίσει την οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία στο ίδιο επίπεδο, θα καταστεί αίφνης πρόθυμη να υποδεχθεί φέρετρα στρατιωτών της; Και πώς αξιολογεί ο Γάλλος πρόεδρος ότι μεταξύ των κατεξοχήν επιφυλακτικών βρίσκονται πλέον τα κράτη "πρώτης γραμμής” στην ανατολική Ευρώπη, που δείχνουν να νοιάζονται περισσότερο για τον ανταγωνισμό με τα ουκρανικά αγροτικά προϊόντα παρά για οτιδήποτε άλλο;
Η Μόσχα πάντως δεν προβλέπεται να εντυπωσιασθεί. Την κατάσταση πνευμάτων στο Κρεμλίνο έναντι του Μακρόν εικονογραφούν χαρακτηριστικά οι όλο και πιο αθυρόστομες αναρτήσεις του πρώην προέδρου της Ρωσίας και νυν αντιπροέδρου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ – μεταξύ άλλων και μία πρόσφατη, όπου ένα γουρούνι στα ουκρανικά χρώματα εμφανίζεται να βατεύει έναν κόκκορα (εθνικό σύμβολο της Γαλλίας).
Κατά βάθος, ο Μακρόν πασχίζει για άλλη μία φορά να αναγνωρισθεί από τη Μόσχα ως οιονεί συνομιλητής, με κινήσεις έξω από κάθε διπλωματική πρακτική, όπως όταν δημοσιοποίησε τμήμα των τηλεφωνικών συνομιλιών του με τον Πούτιν ή όταν προσπάθησε να αυτοπροσκληθεί στην σύνοδο της Ομάδας Brics στο Γιοχάνεσμπουργκ. Όμως οι ρωσικές αντιλήψεις περί "επαγγελματισμού” στις διεθνείς συναλλαγές (η λέξη επανέρχεται συχνά στο στόμα των Ρώσων ιθυνόντων) δεν προδιαγράφουν ανταπόκριση σε τέτοιου τύπου "ανοίγματα μέσω απειλών”.
Η Μόσχα ξέρει να εκτιμά τους πραγματικούς τραμπούκους, όπως λ.χ. ο Ερντογάν, όχι όσους μεγαλόστομα επιδίδονται σε ένα chicken game που δεν μπορούν να υποστηρίξουν μέχρι τέλους.
Σκιές πολεμικών απειλών πάνω από την Ευρώπη
- Πού οδηγεί η ουκρανική κρίση.
Του Κώστα Ράπτη
Λέγεται ότι, όταν ρωτήθηκε ο Στάλιν πώς αισθάνεται μετά την κατάληψη του Βερολίνου, απάντησε απαθώς πως ο τσάρος Αλέξανδρος τα είχε καταφέρει καλύτερα, ποτίζοντας τα άλογά του στον Σηκουάνα. Δεν ξέρουμε αν στις μέρες μας ο Βλαντίμιρ Πούτιν διέπεται από σύνδρομο φθόνου για τους προκατόχους στην ηγεσία της αχανούς του χώρας, όμως στο καθιερωμένο ετήσιο διάγγελμά του φέτος κατάφερε να εξαπολύσει, ούτε λίγο ούτε πολύ, απειλές πυρηνικού πλήγματος στο έδαφος δυτικών κρατών.
Απευθυνόμενος την Πέμπτη, μόλις δύο εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές, στα δύο σώματα του ρωσικού Κοινοβουλίου, ο Πούτιν παρουσίασε σε μια ομιλία δύο ωρών και έξι λεπτών τις οιονεί "προγραμματικές δηλώσεις" του για την επόμενη εξαετία, σαν να είχε ήδη διεξαχθεί και κριθεί η εκλογική μάχη – και μαζί με αυτήν η πολεμική περιπέτεια στην οποία έχει βυθισθεί η χώρα του, αφότου πριν από δύο χρόνια ακριβώς εισέβαλε στη γειτονική Ουκρανία.
Τα μηνύματα της ομιλίας αφορούσαν τόσο το εσωτερικό (με πάμπολλες εξαγγελίες νέων επιδομάτων, κυβερνητικών προγραμμάτων κτλ.) όσο και το εξωτερικό. Και είναι αυτά τα τελευταία που ξεσήκωσαν την αγανάκτηση του δυτικού ακροατηρίου.
Χίτλερ και Βοναπάρτης
"Πρέπει να συνειδητοποιήσουν", είπε ο Πούτιν αναφερόμενος στις δυτικές χώρες, "πως έχουμε και εμείς όπλα που μπορούν να πλήξουν στόχους στο έδαφός τους. Όλο αυτό πραγματικά είναι απειλή μιας σύγκρουσης με τη χρήση πυρηνικών όπλων και την καταστροφή του πολιτισμού. Δεν το αντιλαμβάνονται αυτό;".
"Οι στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις είναι σε κατάσταση πλήρους ετοιμότητας", πρόσθεσε, σημειώνοντας πως τα νέας γενιάς υπερηχητικά πυρηνικά όπλα, για τα οποία είχε μιλήσει για πρώτη φορά το 2018, είτε έχουν αναπτυχθεί είτε είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης της ανάπτυξης και των δοκιμών τους.
Μάλιστα, ο Ρώσος πρόεδρος κάλεσε τους πολιτικούς της Δύσης να θυμηθούν την τύχη που είχαν ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ναπολέων Βοναπάρτης, που εισέβαλαν ανεπιτυχώς στη Ρωσία κατά το παρελθόν.
"Όμως τώρα οι συνέπειες θα είναι πολύ πιο τραγικές", συνέχισε. "Νομίζουν πως πρόκειται για κινούμενα σχέδια", είπε, κατηγορώντας τους πολιτικούς της Δύσης ότι ξεχνούν τι σημαίνει πραγματικός πόλεμος επειδή δεν έχουν αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στην ασφάλεια που έχουν αντιμετωπίσει οι Ρώσοι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Ευρωπαϊκή "κακοφωνία"
Βέβαια, η απειλή (συνοδευόμενη από τον ισχυρισμό πως είναι "ανοησίες" τα περί μελλοντικής στρατιωτικής δράσης της Ρωσίας πέραν της Ουκρανίας) δεν προέκυψε εν κενώ. Την αφορμή είχαν δώσει οι προηγηθείσες και ήδη πολυσυζητημένες δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, μετά τη διάσκεψη που συγκάλεσε τη Δευτέρα στο Ελιζέ περί Ουκρανίας, για την πιθανότητα να αναπτυχθούν στο ουκρανικό έδαφος στρατεύματα ευρωπαϊκών χωρών, κατόπιν διμερούς συμφωνίας, ώστε να αποτραπεί τυχόν νίκη του Πούτιν.
Οι δηλώσεις Μακρόν δεν προκάλεσαν λιγότερες ανησυχίες – και πάντως ώθησαν το σύνολο σχεδόν των Ευρωπαίων εταίρων του να πάρουν αποστάσεις, αναδεικνύοντας άλλη μία περίσταση ευρωπαϊκής "κακοφωνίας".
Τις εντονότερες αντιστάσεις σε μια τέτοια προοπτική εκδήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος μάλιστα προχώρησε πολύ μακρύτερα, αναφερόμενος δημοσίως στον ενεργό ρόλο που έχει ήδη στην Ουκρανία γαλλικό και βρετανικό προσωπικό. Δικαιολογώντας το γιατί δεν συγκατατίθεται στην αποστολή συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς Taurus στην Ουκρανία, ο Σολτς δήλωσε ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε την άμεση στρατιωτική εμπλοκή της χώρας του με ειδικούς χειριστές, αλλά "αυτό που κάνουν οι Γάλλοι και οι Βρετανοί ως προς την επιλογή στόχων δεν νοείται για τη Γερμανία".
Βρισκόμαστε πολύ μακριά από την τήρηση του στρατιωτικού απορρήτου μεταξύ συμμάχων, προφανώς...
Αντιδράσεων συνέχεια
Σε αυτό το τοπίο η Ουάσινγκτον παρεμβλήθηκε μάλλον κατευναστικά. "Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε ανεύθυνη ρητορική από τον Βλαντίμιρ Πούτιν", δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ, προσθέτοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν κάποια ένδειξη ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, αλλά βέβαια θα συνεχίσουν να παρακολουθούν προσεκτικά την κατάσταση.
"Όταν εκπροσωπείς μια δύναμη εξοπλισμένη με πυρηνικά, δεν έχεις δικαίωμα να είσαι ανεύθυνος και να υιοθετείς την κλιμάκωση", δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων, Σεμπαστιάν Λεκορνού, προσθέτοντας ότι "δεν υπάρχουν απειλές που αντιμετωπίζει η Ρωσική Ομοσπονδία", παρά "παριστάνει το θύμα και αυτόν που δέχεται επίθεση, ενώ όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ρωσία είναι αυτή που επιτίθεται στην Ουκρανία και ότι επιδεικνύει μια νέα επιθετικότητα και παίζει με τα όρια, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα γαλλικά συμφέροντα".
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας, Στεφάν Σεζουρνέ, διαβεβαίωσε: "Όλα όσα κάνουμε είναι για να αποφύγουμε τον πόλεμο και προφανώς όχι για να ενισχύσουμε την ανησυχία των Γάλλων". Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας επανέλαβε ότι το πλαίσιο που έχει ορισθεί από τον Εμανουέλ Μακρόν είναι "να αποτρέψουμε μια νίκη της Ρωσίας χωρίς να κάνουμε πόλεμο στη Ρωσία και, στο πλαίσιο αυτό, τίποτε δεν αποκλείεται". Αλλά προφανώς δεν πρόκειται για απλή εξίσωση.
Η πυρηνική "ισορροπία του τρόμου" είναι αυτό ακριβώς που επιτρέπει σε Δυτικούς ιθύνοντες να θεωρούν ότι μπορούν να διευκολύνουν την Ουκρανία να πραγματοποιεί πλήγματα βαθύτερα στη ρωσική επικράτεια, χωρίς οι δικές τους χώρες να δέχονται αντίποινα. Πρόκειται για παιχνίδι υψηλού ρίσκου.
Αν ο Εμανουέλ Μακρόν ήθελε να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων
απέναντι σε εταίρους όπως η Γερμανία, οι αντιδράσεις δείχνουν ότι
εμφανώς αστόχησε. Αν, πάλι, ήθελε να προβάλει στα μάτια των Αμερικανών
ως αξιόπιστος σύμμαχος, σε μια στιγμή που αυτοί επιδιώκουν να μεταθέσουν
στους Ευρωπαίους μεγαλύτερο βάρος της στήριξης της Ουκρανίας, βρίσκεται
αντιμέτωπος με δύο ανυπέρβλητα εμπόδια. Το πρώτο είναι ότι ο όγκος και η
μαχητική δυνατότητα του γαλλικού στρατού είναι αδύνατον να εντυπωσιάσει
είτε φίλους είτε αντιπάλους. Και το δεύτερο ότι η συνολική στάση των
ΗΠΑ στο Ουκρανικό τίθεται εν αμφιβόλω, αν κρίνουμε από τις αντιστάσεις
που εκδηλώνει ήδη η υπό ρεπουμπλικανικό έλεγχο Βουλή των Αντιπροσώπων
στην έγκριση του νέου "πακέτου βοηθείας" προς το Κίεβο, πόσω μάλλον αν
συνυπολογίσουμε το όλο και πιο πιθανό ενδεχόμενο μιας εκλογικής νίκης
του Τραμπ τον Νοέμβριο.
3/3/2024
https://www.capital.gr/diethni/3777138/skies-polemikon-apeilon-pano-apo-tin-europi-pou-odigei-i-oukraniki-krisi/