IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Πώς καταφέρνει η μουσική τέχνη να επηρεάζει τον εγκέφαλό μας, και μέσω αυτού την ψυχική μας διάθεση; Από πού προέρχεται η «μαγική» δύναμη της μουσικής να μας αναστατώνει βαθύτατα και να μας προκαλεί τις πιο έντονες συγκινήσεις και τα πιο αντιφατικά συναισθήματα χαράς-λύπης, αισιοδοξίας-θλίψης;  Μάταια θα αναζητούσε κανείς απλές και προφανείς απαντήσεις σε αυτά τα δυσαπάντητα ερωτήματα, που βασανίζουν την ανθρώπινη σκέψη σχεδόν από τη γέννησή της. Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι η μετάφραση στα ελληνικά του βιβλίου «Η μουσική ως βιολογία» , που υπογράφει ο Ντέιλ Πέρβις , ένας από τους κορυφαίους ερευνητές των βιολογικών προϋποθέσεων και της νευροαισθητικής της μουσικής.  Πρόκειται για ένα πολύ αξιόλογο βιβλίο στο οποίο τεκμηριώνονται επιστημονικά και με πλήθος εμπειρικών δεδομένων όχι μόνο η κοινή βιολογική λειτουργία και άρα η κοινή εξελικτική προέλευση κάθε μουσικής έκφρασης του ανθρώπινου είδους, αλλά και ο πανανθρώπινος επικοινωνιακά χαρακτήρας της γλώσσας της μουσική

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι όταν αντιμετωπίζουμε ένα μη κοινότοπο πρόβλημα, η λύση του οποίου απαιτεί από εμάς ένα άλμα δημιουργικότητας, το να ακούμε μια ευχάριστη και συναισθηματικά διεγερτική μουσική μάς βοηθά αποφασιστικά στην εξεύρεση της λύσης. Οταν λοιπόν ακούμε ένα ορισμένο είδος μουσικής ενώ σκεφτόμαστε ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα, είναι σαφώς πιο παραγωγικό από το να δουλεύουμε στη σιωπή. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν δύο ερευνητικές ομάδες, που εργάζονταν η μία στην Ολλανδία στο Radbound University και η άλλη στην Αυστραλία στο University of Technology Sydney, και πριν από λίγες ημέρες δημοσίευσαν από κοινού τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας στο περιοδικό « PLOS One  ». Στον πολύπλοκο και διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο όπου ζούμε, η ικανότητα να βρίσκουμε εγκαίρως πρωτότυπες λύσεις αποτελεί ίσως μία από τις περισσότερο αναγνωρισμένες νοητικές αρετές, μια νοητική ικανότητα που συχνά απαιτείται και στον χώρο εργασίας. Διόλου περίεργο λοιπόν ότι εδώ και χρόνια ειδ

  (Photo Diana Iliescu) Ο  καθηγητής Φιλοσοφίας Θεοφάνης Τάσης μιλάει στο Liberal για τις πολιτικές αντιφάσεις της εποχής μας, την μελλοντική απειλή της τεχνητής νοημοσύνης, την «εικονιστική κοινωνία» και τον ειδικό ρόλο του φιλοσόφου στις σύγχρονες κοινωνίες. Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα – Ζούμε σε μια εποχή διπόλων. Αριστερή-δεξιά αφήγηση της Ιστορίας, ηθικο-οικονομική σύγκρουση Βορρά-Νότου, αποδόμηση-νοσταλγία. Οι πνευματικές ηγεσίες και η λογική του best seller δείχνουν να θέλουν σ’αυτή τη μάχη να υπάρξει μια οριστική επικράτηση. Οφείλει πράγματι ο πολιτικά σκεπτόμενος άνθρωπος να διαλέξει στρατόπεδο; Η πλήρης απόρριψη ενός συστήματος ιδεών ή αξιών του βίου δεν είναι ένα είδος αυτο-ακρωτηριασμού; Μήπως τελικά πολεμώντας τις αντιφάσεις μας, οδηγούμαστε όλο και βαθύτερα στο τέλμα και στην κρίση; – Ίσως τα δίπολα να μην είναι τόσο πολωμένα όσο μοιάζουν. Για παράδειγμα η αριστερά αντιτίθεται σε αυτό που ονομάζεται παγκοσμιοποίηση, επειδή την αντιλαμβά

Η μουσική αποτελεί  έναν πανανθρώπινο τρόπο επικοινωνίας που αποδεικνύεται εξίσου αποτελεσματικός με τη λεκτική-γλωσσική επικοινωνία. Πώς εξηγείται (επιστημονικά) η παρουσία της μουσικής στη ζωή μας; Η σύνθεση και η απόλαυση της μουσικής αποτελούν, απ’ όσο γνωρίζουμε, αποκλειστικό προνόμιο του ανθρώπινου είδους, έκφραση των ιδιαίτερων νευροψυχολογικών προδιαγραφών του. Mέχρι πρόσφατα, όμως, παρέμενε ακατανόητη η «μαγική» δύναμη που έχει η μουσική να μας επηρεάζει και να μας αναστατώνει βαθύτατα, προκαλώντας μας τα πιο αντιφατικά συναισθήματα: από την υπέρμετρη χαρά-αισιοδοξία έως την πιο αβάσταχτη απαισιοδοξία και θλίψη. Το πώς γίνεται αντιληπτή η μουσική από τον εγκέφαλό μας και πώς μέσω αυτού καταφέρνει να επηρεάζει την ψυχική μας διάθεση υπήρξε αντικείμενο συστηματικής διερεύνησης μόνο τα τελευταία χρόνια. Χάρη, μάλιστα, στην ανάπτυξη των νέων τεχνικών απεικόνισης του εγκεφάλου, οι ειδικοί είναι πλέον σε θέση όχι μόνο να εντοπίζουν επακριβώς την επίδραση της μ