IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Η νοημοσύνη των άλλων (ζώων) Γιατί οι σημερινοί ελέφαντες είναι προικισμένοι με τον μεγαλύτερο εγκέφαλο (4,8 κιλά, κατά μέσο όρο) από όλα τα άλλα χερσαία ζώα, ακόμη και από τις φάλαινες; Και γιατί οι φάλαινες και τα δελφίνια διαθέτοντας μεγάλους και περίπλοκους εγκεφάλους μπορούν να δημιουργούν ένα είδος θαλάσσιου «πολιτισμού» ανάλογου με τον δικό μας; Ενάμιση αιώνα μετά τη δημοσίευση των επαναστατικών ιδεών του Δαρβίνου, υπάρχουν πια αναμφισβήτητα παραδείγματα της νοημοσύνης των περισσότερων θηλαστικών, οι εκδηλώσεις της οποίας, όπως θα δούμε, μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από είδος σε είδος. Πρόκειται για επιστημονικές έρευνες των τελευταίων χρόνων, οι οποίες, χωρίς να διαπράττουν το μοιραίο ανθρωποκεντρικό λάθος να προβάλλουν στα ζώα που μελετούν τα συναισθήματα, τις προθέσεις και τους τρόπους σκέψεις των ανθρώπων, μας αποκαλύπτουν ότι η μοναδικότητα της ανθρώπινης νοημοσύνης δεν συνεπάγεται αυτομάτως και την ανωτερότητά της σε σχέση με τις άλλες, διαφορετικές

Σαν σήμερα ( 19/4/2013) , στις 19 Απριλίου 1882, πέθανε ο Κάρολος Δαρβίνος , ο μεγάλος  αγνωστικιστής -και όχι αθεϊστής- επιστήμονας, όπως ήθελε να χαρακτηρίζει τον εαυτό του. Έμεινε γνωστός για τη θεωρία της φυσικής επιλογής. Ωστόσο, το βιβλίο του, «Η έκφραση των συναισθημάτων στον ανθρωπο και τα ζώα», που δημοσιεύθηκε το 1872, έμεινε επίσης στην ιστορία, καθώς επηρέασε αργότερα την εξελικτική ψυχολογία. Δείτε φωτογραφίες. Έχοντας ήδη δημοσιεύσει το 1859 τη θεωρία της φυσικής επιλογής, τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Κάρολος Δαρβίνος εκπόνησε δύο σημαντικά έργα:  «Η καταγωγή του ανθρώπου και η σεξουαλική επιλογή» (1871) και « Η έκφραση των συναισθημάτων στον άνθρωπο και τα ζώα » (1872). Στο τελευταίο του αυτό σημαντικό έργο, επικεντρωνόταν στην εξέλιξη της ανθρώπινης ψυχολογίας και της συνέχειας από την συμπεριφορά των ζώων. Ξεκινώντας από την διαπίστωση ότι οι εκφράσεις συναισθημάτων είναι κοινό γνώρισμα των ανθρώπων και των ζώων, ανέπτυξε την ιδέα ότι το ανθρώπ

Αραγε, μπορούν να εξηγηθούν επιστημονικά -και πώς ακριβώς;- οι ρατσιστικές και οι κατάφωρα αντιανθρωπιστικές αντιδράσεις των ανθρώπων; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα την αναζητήσουμε στο πολύ γνωστό ιδεολόγημα του κοινωνικού δαρβινισμού ο οποίος, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα, έχει επηρεάσει αποφασιστικά όχι μόνο κάποιες πολύ διαδεδομένες κοινωνικές πρακτικές, αλλά και τις επιστημονικές ιδέες μας σχετικά με τη φύση και την κοινωνική συμπεριφορά των ανθρώπων. Οι ιδέες των αυτοαποκαλούμενων «κοινωνικών δαρβινιστών», όπως θα δούμε στο σημερινό και στο επόμενο άρθρο, αποτέλεσαν την προϋπόθεση για την άκριτη και μαζική υιοθέτηση μιας σειράς από ολέθριες κοινωνικές πρακτικές, όπως π.χ. η ρατσιστική και φυλετική βία, η ευγονική, η φρενολογία. Διόλου περίεργο, λοιπόν, ότι αυτή η ιδεολογία καλλιεργήθηκε συχνά από τα πιο ολοκληρωτικά πολιτεύματα, όπως ο ναζισμός και ο φασισμός, αφού τους προσέφερε μια δήθεν επιστημονική δικαιολογία για την εξάλειψη των αντιπάλων