IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

   Εκβαρβαρωμένος «πολιτισμός». Τι ονομάζουμε «φαύλο κύκλο»; Τα λεξικά λένε: «Είναι η κατάσταση που δημιουργείται, όταν λύνοντας ένα πρόβλημα οδηγούμαστε στη δημιουργία άλλου προβλήματος, που με τη σειρά του μας οδηγεί πάλι στο αρχικό, δηλαδή σε αδιέξοδο» . Παράδειγμα: Θέλουμε οι Ελληνώνυμοι τον «εξευρωπαϊσμό» μας, που σημαίνει τον εκσυγχρονισμό μας – είναι ο καϋμός και η ξιπασιά που συνθέτουν τη συλλογική μας μειονεξία. Πώς όμως μια κοινωνία, από τα πανάρχαια χρόνια ευρωπαϊκή, αλλά με πολιτισμό στους αντίποδες (κυριολεκτικά) του μεταγενέστερου (μεταρωμαϊκού) πολιτισμού της Δυτικής Ευρώπης (μεσαιωνικού και νεωτερικού), μπορεί να μεταλλαχθεί πολιτισμικά και η μεταλλαγή να συνιστά «εκσυγχρονισμό» – όχι στείρα απομίμηση; Η λογική ορίζει ότι «εκσυγχρονισμός» θα πει: Να προσλαμβάνεις καινούργιες λύσεις, για να εξυπηρετηθούν πληρέστερα οι (παλαιές και καινούργιες) ανάγκες σου. Φαύλος κύκλος (παραλογισμός) δημιουργείται, όταν προσλαμβάνεις λύσεις όχι για να ανταποκρι

 Καταφύγια. Στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού πάντα υπήρχαν σημεία επιστροφής. Είτε επρόκειτο για κοσμογονικές αλλαγές είτε για τοπικές αναστατώσεις, ο κόσμος πάντα διατηρούσε την ανάμνηση αυτού που υπήρχε πριν - όχι μόνο ως αφήγηση, αλλά και ως υλική υπόσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι μετά από βαθιές ρήξεις της χρονικής συνέχειας ο κόσμος μπορούσε να ξαναγίνει όπως ήταν πριν. Μπορούσε όμως να δείξει πώς ήταν πριν και να προσφέρει σε όσους το επιθυμούσαν την επιλογή να δημιουργήσουν μια εναλλακτική πραγματικότητα εκκινώντας από μια προγενέστερη αφετηρία. Αν η ιστορία του Κατακλυσμού είναι η αρχετυπική ιστορία των κοσμογονικών αλλαγών που διαμόρφωσαν τη Γη, η ιστορία της Κιβωτού είναι η αρχετυπική ιστορία των καταφυγίων. Σπάνια το συνειδητοποιούμε, αλλά πρόκειται για δύο διαφορετικές ιστορίες, οι οποίες συνυφαίνονται όπως η θεία οργή με τη θεία πρόνοια. Σε μια εποχή που το νέο δεν αποτελεί αξία, αλλά κίνδυνο -και η εποχή αυτή καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορ

Seamless pattern of a crowd of many different people profile heads. Vector background. KUBKOO VIA GETTY IMAGES Ο ανθρωπολόγος Κλοντ Λεβί-Στρος και ο πολυπολιτισμός. Βλέπει τον κίνδυνο εκεί που αυτοί που ομνύουν στον πολυπολιτισμό κλείνουν τα μάτια: στα γκέτο και την επέλευση που παγκόσμιου τεχνικού πολιτισμού που δημιουργεί μια ομοιογενή μάζα καταναλωτών. Ο κορυφαίος Γάλλος ανθρωπολόγος Claude Levi-Strauss (Κλοντ Λεβί-Στρος) στο βιβλίο, που εξέδωσε στο τέλος της επιστημονικής του ενασχόλησης, με τίτλο «Εξ αποστάσεως » περιλαμβάνει ένα παλιότερο κείμενο του με τίτλο « Φυλή και ιστορία» . Περιλαμβάνει σε αυτό ορισμένες σκέψεις για την συνύπαρξη των φυλών στον σημερινό κόσμο, σε μια εποχή δηλαδή που πολύ απέχει από την εποχή των πρώτων του ερευνών που τον οδήγησαν να γράψει το σημαντικότερο βιβλίο του «Η άγρια σκέψη».  Αναφέρει στον πρόλογο ένα περιστατικό: τον είχαν καλέσει το 1971, στην UNESCO να εγκαινιάσει με ομιλία του το διεθνές έτος κατά του ρατσισμού σε ένα

Από την επιστρεφόμενη συσκευασία  στην ανακύκλωση.  Τα οικολογικά κινήματα κατηγορούσαν τους βιομηχάνους που είχαν επιλέξει τις συσκευασίες μίας χρήσης με μόνο κριτήριο την αύξηση της κερδοφορίας τους, καταστρέφοντας το σύστημα επαναχρησιμοποίησης των κενών φιαλών. Τη δεκαετία του 1970 πολλαπλασιάστηκαν οι πρωτοβουλίες για να εξαναγκαστούν οι βιομηχανίες. Ένα χρόνο μετά οι βιομήχανοι εξοργισμένοι μιλούσαν για κομμουνιστικές ιδέες! Καθημερινά μας εκθειάζουν, μέσα από χίλια δύο κηρύγματα, τη «μοντέρνα συμπεριφορά του υπεύθυνου πολίτη», που απαιτεί μία μόνο χειρονομία: τη διαλογή των απορριμμάτων προς ανακύκλωση. Και αυτό παρουσιάζεται ως εγγύηση διάσωσης ενός υποβαθμισμένου πλανήτη. Μάλλον όμως δεν έχουμε κατανοήσει σωστά τη λογική που κρύβεται πίσω από την προσταγή για «οικολογική υπευθυνότητα»... Από το παράθυρο του αυτοκινήτου ένα χέρι πετάει μια σακούλα σκουπιδιών, που σκάει και ξεκοιλιάζεται στο ρείθρο του δρόμου. Τα σκουπίδια σκορπίζονται γύρω από τα πόδια ενός

 Ολιγαρκής ευημερία.   Ο Γερμανός κοινωνιολόγος Βόλφγκανγκ Ζαξ είναι μέλος του Wuppertal Institute for Climate, Environment and Energy . Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο ιταλικό περιοδικό L’ Espresso Wolfgang Sachs  :   Per vivere meglio dobbiamo imparare a ridurre  Non abbiamo scelta: dobbiamo dire addio alla modernità espansiva. ● Πριν από τριάντα χρόνια, μαζί με μερικούς συναδέλφους σας είχατε την ιδέα να γράψετε ένα «Λεξικό της ανάπτυξης», στο οποίο ανατέμνατε κριτικά μία από τις κεντρικές έννοιες του εικοστού αιώνα: την ανάπτυξη. Για ποιους λόγους αντιταχθήκατε σε αυτή την ιδέα, η οποία για άλλους ήταν συνώνυμη της προόδου και της ελπίδας; Πρώτα απ’ όλα, η προκατάληψη ότι ορισμένες περιοχές του κόσμου είναι υπανάπτυκτες είναι σχετικά νέα. Η ιδέα επινοήθηκε από τον πρόεδρο Τρούμαν πριν από περίπου 70 χρόνια. Στις επόμενες δεκαετίες, η «ανάπτυξη» έγινε η ηγεμονική έννοια που καθοδηγούσε τις σχέσεις ανάμεσα σε Βορρά και Νότο του κόσμου. Εμείς αν