IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Ο Επίκουρος (341 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν Έλληνας φιλόσοφος. Ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, με το όνομα Κήπος του Επίκουρου, η οποία θεωρείται από τις πιο γνωστές σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας. Ο Επίκουρος και ο χρόνος.  Όποιος ασχολείται με την επικούρεια φιλοσοφία χρειάζεται να έχει από πριν ξεκάθαρα στο μυαλό του όσα έχουν σχέση με τον χρόνο ( δεῖ προσκατανοῆσαι σφοδρῶς )· γιατί η έννοια του χρόνου διαφέρει από τις έννοιες που ανάγονται στις προλήψεις· ο Επίκουρος εξετάζει τον χρόνο με βάση σαφείς, συγκεκριμένες παραστάσεις ( αὐτό τό ἐνάργημα ) και τις προφανείς σημασίες τους· μιλούμε για πολύν ἤ ὀλίγον χρόνον και όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό πρακτικά, χωρίς να χρησιμοποιούμε ιδιαίτερες λέξεις, φράσεις ή κάποια ειδική ορολογία, όπως κάνουν μερικοί, προκειμένου να περιγράψουν καλύτερα την έννοια ( οὔτε διαλέκτους ὡς βελτίους μεταληπτέον ). Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε τους όρους που υπάρχουν ήδη και είναι γνωστοί ( ταῖς ὑπαρχούσαις κατ’ αὐτοῦ χ

    Το σύμπαν, το κολύμπι,  και η συγγνώμη... 'Οσο χρόνο κι αν έχασες μέσα στον «συμπαντικό υπολογιστή» που ονομάζεται «κόσμος», πρέπει να κοιτάξεις από το παράθυρο τη λίμνη, να συγχωρήσεις τον εαυτό σου και να τραβήξεις μπροστά, συμβουλεύει ο Γουάινμπεργκ. Είναι το σύμπαν υπολογιστής; Ποιο είναι το τίμημα της δόξας; Και ποιες είναι οι τρεις απλές συμβουλές που μπορεί να δώσει ένας νομπελίστας φυσικής στον καθένα από εμάς; Ολα αυτά και αρκετά άλλα θα μπορέσει να ανακαλύψει ο αναγνώστης στο βιβλίο « Σκέψεις με θέα τη λίμνη» του Στίβεν Γουάινμπεργκ . Ισως ο σπουδαιότερος θεωρητικός φυσικός εν ζωή, καθηγητής στο Χάρβαρντ, στο Κολούμπια, στο Μπέρκλεϊ, στο MIT και τα τελευταία χρόνια στο πανεπιστήμιο του Τέξας, γεννήθηκε το 1933 και τιμήθηκε με το Νομπέλ το 1979 για την εργασία του «για την ενοποίηση της ασθενούς και της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης μέσω της ιδέας της ρήξης συμμετρίας», όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο της καλαίσθητης έκδοσης. Επειδή είναι πολύ δύσκο

Στην καθημερινή μας ζωή λέμε συχνά ότι ο χρόνος «ρέει», «κυλά» και «φεύγει», χωρίς ποτέ να προσδιορίζουμε επακριβώς τι είδους «πράγμα» είναι αυτό που κυλά και φεύγει ασταμάτητα ή τουλάχιστον ποιος ή πώς μπορεί κανείς να μετρά αντικειμενικά την αδιάκοπη ροή του. Αναμφίβολα ο «χρόνος» αποτελεί ένα από τα το πιο σκοτεινά και άπιαστα αντικείμενα της ανθρώπινης σκέψης (φυσικής και μεταφυσικής). Αραγε είναι κάτι που υπάρχει «πραγματικά» ή μήπως είναι μόνο ένας βολικός τρόπος για να «μετράμε» ό,τι διαρκώς μεταβάλλεται και παρέρχεται γύρω από εμάς ή και μέσα μας; Αν, όπως υποστηρίζει η πλειονότητα των θεωρητικών φυσικών, ο χρόνος είναι απλώς «μια επίμονη ψευδαίσθηση», τότε γιατί το ορατό μας Σύμπαν δεν είναι στατικό αλλά διαρκώς αλλάζει και εξελίσσεται; Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι κάποιες ενδιαφέρουσες ιδέες που υπάρχουν στο βιβλίο « Χρόνος: η αναγέννηση» του Λι Σμόλιν , κορυφαίου ερευνητή του δημιουργικού ρόλου του χρόνου στη σύγχρονη Φυσική και της κρίσιμης σημασίας

Τώρα που ήρθε και το νέο έτος, το 2019, σας καλώ να κάνουμε όλοι μαζί ένα “νοητικό πείραμα”: Φανταστείτε πως υπάρχει μια τράπεζα που κάθε πρωί πιστώνει στον προσωπικό σας λογαριασμό το ποσό των 86.400 Ευρώ. Ωστόσο δεν μεταφέρει το υπόλοιπο σας από τη μια μέρα στην άλλη. Κάθε βράδυ αυτή η τράπεζα διαγράφει όποιο μέρος του υπολοίπου δεν καταφέρατε να εκμεταλλευτείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τι θα κάνατε σε αυτή τη περίπτωση; Μα φυσικά, θα παίρνατε από εκεί και το τελευταίο σας λεπτό! Ο καθένας μας διαθέτει μια τέτοια τράπεζα. Το όνομά της είναι ΧΡΟΝΟΣ. Κάθε πρωί μας δίνει πίστωση ίση με 86.400 δευτερόλεπτα. Κάθε νύχτα διαγράφει, ως απώλεια όποιο από αυτά δεν καταφέραμε να επενδύσουμε σε καλό σκοπό. Δεν μεταφέρει το υπόλοιπο. Δεν επιτρέπει επιταγές χωρίς αντίκρισμα. Κάθε μέρα ανοίγει ένα καινούργιο λογαριασμό για τον καθένα μας. Κάθε νύχτα καταστρέφει τα υπόλοιπα της ημέρας. Αν δεν κατάφερες να εκμεταλλευτείς τα αποθέματα της ημέρας, εσύ έχασες! Δεν υπάρχει επιστροφή. Δε

“Η αποστολή μου είναι να σκοτώνω το χρόνο και η δική του να με σκοτώνει με τη σειρά του. Καλά είναι μεταξύ δολοφόνων”.                                         E. M. Cioran Οι περισσότεροι άνθρωποι τον θεωρούν αμείλικτο εχθρό τους. Κάποιοι, λιγότερο ματαιόδοξοι, τον θεωρούν φίλο και δάσκαλο. Σε κάθε περίπτωση πάντως η σχέση του ανθρώπου με το χρόνο είναι «δολοφονική»: μας σκοτώνει κι εμείς τον «σκοτώνουμε» με τη σειρά μας. Συνήθως τον σπαταλούμε σε ανοησίες και μετά παραπονιόμαστε πως δεν μας είναι αρκετός. Κι εκείνος, με τη σειρά του, μας φέρνει την κάθε στιγμή που περνάει όλο και πιο κοντά στο θάνατό μας. Ο χρόνος είναι ο καλύτερος φίλος, και ταυτόχρονα όμως κι ο χειρότερος εχθρός του ανθρώπου. Φίλος, όταν του δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσει, να ωριμάσει και να εξελιχθεί. Κι εχθρός, όταν του υπενθυμίζει τη ματαιοδοξία του, εφόσον όλα τα ανθρώπινα δημιουργήματα –και φυσικά κι ο ίδιος– υπόκεινται στο φθοροποιό έργο του χρόνου. Η Τέχνη του Χρόνου Σε κάθε περ

Με αφορμή την πρόσφατη αλλαγή «χρόνου», έχει ελπίζουμε κάποιο ενδιαφέρον να εξετάσουμε το πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιλαμβάνεται και επιχειρεί να κατανοήσει τη φύση και τη λειτουργία αυτού του τόσο σκοτεινού αντικειμένου της ανθρώπινης γνώσης. Εξάλλου, ο χρόνος απασχολεί τους πάντες: όλοι παραπονιόμαστε ότι «δεν έχουμε χρόνο» ή πως ο χρόνος «κυλά» και «φεύγει» ανεπιστρεπτί, χωρίς όμως ποτέ να προσδιορίζουμε τι είδους «πράγμα» είναι αυτό που ρέει και μας διαφεύγει ασταμάτητα. Ο «χρόνος» ήταν και παραμένει το πιο φευγαλέο, ασαφές και άπιαστο αντικείμενο της ανθρώπινης σκέψης, φυσικής και μεταφυσικής. Είτε ως ποτάμι που ρέει ατέρμονα, όπως ήθελε να τον βλέπει ο Ηράκλειτος, είτε ως παγωμένος σκοτεινός ωκεανός μέσα στον οποίο φαίνεται να ταξιδεύει το Σύμπαν, όπως πίστευε ακράδαντα ο Πλάτων (και όλοι οι μετέπειτα πλατωνιστές), ο «χρόνος» ήταν και παραμένει η πιο αδιαφανής κατηγορία του ανθρώπινου νου. Οι σύγχρονες επιστήμες του εγκεφάλου και του νου αρχίζουν να κατανοούν