IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Η Τουρκία σείεται εκ νέου και ο πρωθυπουργός της χώρας, βλέπει να απειλείται από ένα γεγονός, που θεωρείται ρουτίνα στη χώρα μας και ουδέποτε απείλησε τις εδώ κυβερνήσεις: Κάποιες μίζες!. Πριν από λίγο καιρό απειλήθηκε από ένα μάλλον αστείο, όπως φαινόταν, γεγονός: Τη δημιουργία ενός εμπορικού κέντρου στην πλατεία Ταξίμ.  Να σημειώσουμε, ότι κοντά στην περιοχή εκείνη των μαχών, πριν λίγα χρόνια, «ξεφύτρωσε» ένας αυθαίρετος (κυριολεκτούμε) ουρανοξύστης, που σε συνδυασμό με το ογκοδέστατο ξενοδοχείο της Swiss, αν και χαλούν την αισθητική όλης της περιοχής, δεν προκάλεσαν την παραμικρή   αντίδραση!  Στο σύνολο των ερμηνειών που δίνονται για την έκρυθμη αυτήν κατάσταση, που αναζωπυρώνεται με κάθε ευκαιρία, σημειώνονται κάποια ίσως ενδιαφέροντα στοιχεία.  Αναλυτικότερα, η Τουρκία διπλασίασε το ΑΕΠ της σε δέκα περίπου χρόνια. Αυτό ερμηνεύει τον πλούτο που είναι ορατός σε όλα τα αστικά κέντρα της Δυτικής Μικράς Ασίας. Και όλα αυτά συνοδεύονται από ένα αναγκαστικό εκδημοκρατι

Είναι προφανές ότι οι αρχικές νέο-οθωμανικές φιλοδοξίες του κυβερνώντος τουρκικού πολιτικού Ισλάμ προσκρούουν σε σοβαρά εμπόδια και θέτουν τον πρωθυπουργό Ερντογάν και τους συνεργάτες του προ οξέων διλημμάτων. Τα εμπόδια και διλήμματα αυτά οφείλονται εν μέρει στις σεισμικές εξελίξεις στον ευρύτερο μεσανατολικό χώρο και ειδικότερα στην τοξική μετεξέλιξη της «Αραβικής Άνοιξης». Πηγάζουν όμως επίσης από την ίδια τη φύση της εξωτερικής πολιτικής της παρούσης τουρκικής ηγεσίας : από τη σύγχυση – ενσυνείδητη ή όχι – μεταξύ γεωπολιτικών και θρησκευτικών της επιδιώξεων · την ασάφεια δηλαδή της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ εθνικών γεωπολιτικών συμφερόντων και θρησκευτικών κινήτρων.  i Κεντρική στόχευση του διδύμου Ερντογάν-Νταβούτογλου ήταν, και όπως όλα δείχνουν παραμένει, η αξιοποίηση της στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος, αλλά και της θρησκευτικής ταυτότητας της χώρας τους, προκειμένου η Τουρκία να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον αραβο-μουσουλμανικό χώρο και κατ’ επέκτα

Η πολιτική της Τουρκίας που έστρεψε τον Άσαντ εναντίον της, περιόρισε τις επιλογές της Τουρκίας και παράλληλα υποβάθμισε την ασφάλειά της. * Η Τουρκία προβληματίζεται για τις επιπτώσεις μιας μεγάλης περιφερειακής σύρραξης Την στιγμή που η αμερικανική κυβέρνηση εντατικοποιεί τις προσπάθειες της για να λάβει το πράσινο φως από την Ουάσιγκτον για την επικείμενη επίθεση στην Συρία, η Άγκυρα προβληματίζεται για τις επιπτώσεις μιας μεγάλης περιφερειακής σύρραξης στα σύνορα της.  Οι Τούρκοι αρθρογράφοι δεν κρύβουν τον έντονο προβληματισμό τους για τις εξελίξεις στην γειτονική Συρία.  Η αρθρογράφος της αγγλόφωνης εφημερίδας «Today’s Zaman», Λαλέ Κεμάλ υπογραμμίζει ότι, μέχρι στιγμής, η Τουρκία φιλοξενεί στο έδαφός της μισό εκατ. πρόσφυγες το οποίο έχει ήδη επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας, Τανέρ Γιλντίζ, η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή οδήγησε σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα ένα

H   ραγδαία υποχώρηση της τουρκικής επιρροής στις χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, μετά την παραίτηση του Εμίρη του Κατάρ και την ανατροπή του Morsi στην Αίγυπτο, παίρνει εκδηλώσεις άλλοτε σχεδόν διασκεδαστικές και άλλοτε ολότελα τραγικές.  Λ.χ. οι τουρκικές “σαπουνόπερες”, των οποίων η διείσδυση στη μεσανατολική (και όχι μόνο) τηλεοπτική αγορά αναφερόταν ως αψευδής μάρτυρας της τουρκικής soft power αποτελούν το πρώτη θύμα της “διπλωματίας αρχών και όχι συμφερόντων” που επιμένει να ακολουθεί η κυβέρνηση Erdogan, υπερασπιζόμενη τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Έτσι, Αιγύπτιοι ηθοποιοί και κινηματογραφιστές κυκλοφόρησαν έκκληση για μποϊκοτάζ των   τουρκικών τηλεοπτικών σειρών, σε καταγγελία της πολιτικής στάσης της Άγκυρας, ενώ η αιγυπτιακή δημόσια ραδιοτηλεόραση η οποία είχε αποκτήσει τα δικαιώματα αρκετών σίριαλ από την Τουρκία, πάγωσε τον προγραμματισμό εκπομπής τους. Στον Λίβανο , πάλι, τα πράγματα είναι πολύ πιο ανησυχητικά, μετά την απαγωγή δύο πιλότων της τουρκικ

Πολλοί στην Τουρκία είδαν την « Αραβική Ανοιξη » ως ιστορική ευκαιρία για την εδραίωση της τουρκικής δεσπόζουσας θέσεως στη Μέση Ανατολή. Η αλλαγή καθεστώτων στον αραβικό κόσμο αναμενόταν να αναδείξει το τουρκικό οικονομικό και πολιτικό μοντέλο ως το πλέον κατάλληλο και εφαρμόσιμο στην περιοχή. Οι εξελίξεις, ωστόσο, τείνουν να διαψεύσουν πανηγυρικώς τις τουρκικές φιλοδοξίες. Σειρά εσφαλμένων εκτιμήσεων και πολιτικών έχουν οδηγήσει την τουρκική εξωτερική πολιτική σε διαδοχικές αποτυχίες, και η Τουρκία εμφανίζεται περιφερειακώς απομονωμένη. Οι διαπιστώσεις αυτές δεν περιορίζονται στον κατά γενική ομολογία άστοχο χειρισμό της κρίσεως στη Συρία ή τις τεταμένες σχέσεις με το Ιράν. Αναφέρονται και στις σχέσεις της Τουρκίας με μείζονες σουνιτικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, την Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο. Η σύμπηξη ενός « σουνιτικού μπλοκ» μεταξύ Τουρκίας, Σαουδικής Αραβίας, Κατάρ και Αιγύπτου υπήρξε μία από τις πρώτες στρατηγικές επιλογές της τουρκικής διπλωματίας στην κρ

Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο δικαίωσαν τον Ιμμάνουελ Καντ ο οποίος έλεγε χαρακτηριστικά: «Με μιαν επανάσταση ίσως καταρρέει ο προσωπικός δεσποτισμός και καταργείται η καταπίεση από ανθρώπους άπληστους για χρέη και για εξουσία, αλλά ποτέ δεν γίνεται αληθινή αναμόρφωση του τρόπου σκέψης» . Αποδείχθηκε επίσης για άλλη μια φορά ότι αν η νέα κατάσταση που επικρατεί μετά μια εξέγερση δεν συντρίψει τις δομές και τους μηχανισμούς της παλιάς κατάστασης, η λειτουργία των παλιών δομών αναπαράγει τα ίδια αποτελέσματα. Η αλήθεια είναι ότι οι προσδοκίες μας για το πολιτικό μέλλον της Αιγύπτου αλλά και των άλλων κρατών μετά την Αραβική Άνοιξη ήταν υπερβολικές. Είναι ποτέ δυνατό σε ένα κράτος της Μ. Ανατολής ή της Βόρειας Αφρικής, να επικρατήσει αποσπασματικά ένα δημοκρατικό καθεστώς με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, όπως π.χ. της Δανίας; Διότι ο χαρακτήρας του πολιτικού καθεστώτος μιας χώρας και οι δυνατότητες περαιτέρω εκδημοκρατισμού της αξιολογούνται με κριτήρια που αναφέρονται στην ιστορική της