IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Χωρίς τελειωμό ήταν η κριτική κορυφαίων Αμερικανών οικονομικών σχολιαστών, κυρίως του Paul Krugman, για τον τρόπο χειρισμού της ελληνικής κρίσης από την Ευρώπη. Και χωρίς αμφιβολία θα υπάρξει πολύ μεγαλύτερη κριτική μετά από τη συμφωνία που πέτυχαν οι ηγέτες της ευρωζώνης στις 13 Ιουλίου, μετά από 17 ώρες συνομιλιών, σχετικά με το πώς να εισάγουν τις μεταρρυθμίσεις ως αντάλλαγμα του νέου πακέτου διάσωσης. Ο Krugman δεν έχει κάποια ιδιαίτερη συμπάθεια για το ενιαίο νόμισμα της ΕΕ –πόσο μάλλον κάθε φορά για το πώς η Angela Merkel, η Γερμανίδα Καγκελάριος, και ο υπουργός της των Οικονομικών, Wolfgang Schaeuble, έχουν προσπαθήσει να πείσουν τον Αλέξη Τσίπρα, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, να εφαρμόσει ευρείες μεταρρυθμίσεις. Ο Krugman και άλλοι Αμερικανοί οικονομολόγοι, πιστεύουν ότι οι σκληροί όροι που απαιτούνται από την Merkel και πολλούς άλλους ηγέτες της ευρωζώνης, είναι απλώς λανθασμένοι. Σύμφωνα με τους Αμερικάνους, αυτά τα μέτρα δεν θα κάνουν τίποτα για να φέρου

Όταν ξαφνικά φτάσαμε στην ώρα της αλήθειας σε σχέση με την παρουσία της τη Ελλάδας στην ευρωζώνη, παρενέβησαν και γεωπολιτικοί παίχτες οι οποίοι την προηγούμενη περίοδο ήταν σχετικά ανενεργοί. Η Γαλλία, την τελευταία στιγμή της κρίσης αποφάσισε να αναλάβει τη «σταυροφορία» της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη τόσο έναντι του «κακού» Σόιμπλε όσο και έναντι των Αμερικανών που είχαν φανεί να ταλαντεύονται την τελευταία περίοδο μεταξύ παραμονής και εξόδου της Ελλάδας όπως έχουμε αναλύσει σε προηγούμενα κείμενά μας. Επιπλέον, φάνηκαν στην σκακιέρα  να μπαίνουν δύο ακόμα παράγοντες, η χρηματιστηριακή κρίση της Κίνας, και η μεγάλη πολιτική αλλαγή που συνέβη στην Πολωνία ένα μήνα πριν, και η οποία φαίνεται να επηρεάζει σαφώς την στάση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ντόναλντ Τουσκ. Η αλλαγή στην γαλλική πολιτική –η Γαλλία ανέλαβε μάλιστα να συγγράψει και το ελληνικό κείμενο, μαζί με τον Χουλιαράκη και τον Τσακαλώτο–, φάνηκε καθαρά όχι μόνο από την ενεργητικότερη στάση του Ολ

Δεν υπάρχει βούληση και δυνατότητα για σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας αλλά και μεταξύ Ρώμης και Παρισιού με το Βερολίνο Η καταγραφή της θέσης της Γαλλίας και της Ιταλίας αλλά και των ΗΠΑ απέναντι στην προσπάθεια της Αθήνας για επαναδιαπραγμάτευση συνοψίζεται στο δίπτυχο τήρηση των συμφωνηθέντων - κατανόηση του αιτήματος για ελάφρυνση του κόστους. Δεν είναι μια στάση ευκαιριακή, καθώς αντανακλά τους συσχετισμούς και τις ισορροπίες που διαμορφώνονται στη Δύση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη   αλλά και εντός της Ευρωζώνης. Αυτήν τη «μεγάλη εικόνα» στην οποία εντάσσεται το ελληνικό πρόβλημα πρέπει να διαβάσουμε προσεκτικά.  Πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό είναι η έλλειψη βούλησης και δυνατότητας για σύγκρουση: μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας αλλά και μεταξύ του Βερολίνου και των κυριότερων εταίρων του στην Ευρωζώνη, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Οι ΗΠΑ, που βγήκαν από την κρίση και θέλουν να σταθεροποιήσουν την επιστροφή τους στην ανάπτυξη, έχουν ζωτική ανάγκη από μια Ευρω

Ποιο είναι σήμερα το στίγμα των σχέσεων ΗΠΑ - Γερμανίας; Το ερώτημα έχει τεθεί εδώ και καιρό, αλλά γίνεται πιο επίκαιρο μετά την παρέμβαση Ομπάμα για την Ελλάδα. Κατ' αρχάς θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η επίσκεψη Μέρκελ σε ΗΠΑ - Καναδά είναι προγραμματισμένη από καιρό, καθώς η Γερμανία προεδρεύει της ομάδας G7 και προετοιμάζει από τώρα τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου. Οταν τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος το 1989-'90 και η Γερμανία ενοποιήθηκε, δύο πρόεδροι των ΗΠΑ, πρώτος ο Τζορτζ Μπους πατήρ και δεύτερος ο Μπιλ Κλίντον, χαρακτήρισαν τη χώρα «συνεταίρο στην ηγεμονία» (partner in leadership), μία στρατηγική επιλογή που υποτιμούσε και υποβίβαζε τόσο τη Βρετανία όσο και τη Γαλλία. Η λογική της επιλογής της Ουάσιγκτον ήταν ξεκάθαρη, προεξοφλούσε τη Γερμανία ως ατμομηχανή προς μία ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ομοσπονδιακού τύπου, αλλά και ως μεγάλη δύναμη με παγκόσμιες ευθύνες και υποχρεώσεις. Οι προσδοκίες της Ουάσιγκτον διαψεύστηκαν: η Γερμανία άφησε ημιτελή την ΟΝΕ, «πάγωσε» την πολιτ

1.   Κυρώσεις εκ των υστέρων! Τις συναλλαγές της BNP-Paribas αλλά και της Deutsche Bank και της Commerzbank με το Ιράν τις γνωρίζουν από καιρό προφανώς οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Εύλογα λοιπόν τίθεται το ερώτημα γιατί τις στοχοποιούν τώρα που οι συνομιλίες Ουάσιγκτον - Τεχεράνης προχωρούν με μια θεαματική συνολική εκκαθάριση εκκρεμοτήτων, συμφιλίωση έως συνεργασία των δύο χωρών να προβάλλει ήδη στον ορίζοντα; Η απάντηση είναι απλή και κυνική: Οσο διαρκούσε η αντιπαράθεση ΗΠΑ - Ιράν, παρόμοιες κυρώσεις θα θρυμμάτιζαν το μέτωπο πίεσης απέναντι στην Τεχεράνη που είχαν οικοδομήσει οι ΗΠΑ, θα οδηγούσαν αργά ή γρήγορα το Παρίσι και το Βερολίνο σε δημόσια διαφοροποίηση από την Ουάσιγκτον. Ο κυνισμός δεν έχει προηγούμενο: Τώρα που το κεφάλαιο των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης δρομολογείται προς το κλείσιμό του, επιβάλλουμε αναδρομικά κυρώσεις σε όσους κατά καιρούς όχι το παραβίασαν αλλά το παρέκαμψαν ως προειδοποίηση για μελλοντική δυνητική απειθαρχία όπως για παράδειγμ

(...) Η κρίση του ευρώ έδωσε στους Γερμανούς την ψευδή αίσθηση ότι είχαν μικρή εξουσία, και υπολογίζονταν ως τέτοια στον κόσμο. Καλώς ήρθατε στο club της γεωπολιτικής ταπεινότητας. Θα κάνουμε κάτι για αυτό εμείς οι Ευρωπαίοι ή θα αφήσουμε τα πράγματα να συμβούν; Στο γύρισμα της χιλιετίας, ήταν της μόδας να μιλάμε για την παρακμή της Δύσης και την άνοδο της Ασίας και των BRICs (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα). Ο λόγος ήταν ότι ο 21ος αιώνας επρόκειτο να είναι ο αιώνας της Ασίας, και ότι η Δύση απλώς έπρεπε να χαμογελάσει και να το υπομείνει, η πραγματική ανωμαλία των τελευταίων 200 ετών που υπήρξε η έκρηξη της Δύσης. Ο νέος αιώνας θα αποκαθιστούσε την ισορροπία που υπήρχε για τουλάχιστο μια χιλιετία. Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 απλώς επιβεβαίωσε αυτές τις προβλέψεις. Σε μια επανάληψη του «ο Πόλεμος των Κόσμων», του H.G. Wells, οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν πληγεί από τον ίδιο ιό οικονομικού και χρηματοπιστωτικού φιλελευθερισμού με τον οποίο είχε εμβολιάσει ό

Τέσσερις βασικές γεωπολιτικές δυναμικές φαίνεται να είναι σε εξέλιξη παγκοσμίως. Η πρώτη  εκπορεύεται από τις ΗΠΑ, όπου πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι ο Αμερικανός πρόεδρος  Μπάρακ Ομπάμα  ( Barack   Obama ) έχει θέσει σε εφαρμογή, μετά την  επανεκλογή του , ένα πολυδιάστατο εμπροσθοβαρές πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της αμερικάνικης οικονομίας, αλλά και ανάταξης της αμερικανικής επιρροής. Η δεύτερη  προέκυψε από την  κρίση χρέους της ευρωζώνης  που έδωσε την ευκαιρία να μετατρέψει η Γερμανία την γεωοικονομική της ισχύ σε πολιτική, μετατρέποντας τον ευρωπαϊκό νότο σε προτεκτοράτο. Η τρίτη  δυναμική σχετίζεται με την ραγδαία οικονομική επέκταση της Κίνας στην Αφρική, τη νότια Αμερική και σύντομα στην Ευρώπη. Η τέταρτη  δυναμική είναι ο παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος που πυροδότησε η παγκοσμιοποίηση με την ανάδυση νέων διεθνών παικτών στην παγκόσμια σκακιέρα και φαίνεται να παίρνει μια νέα τροπή με την ταχεία λουμπενοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων τη