IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Oπως είδαμε στα προηγούμενα άρθρα, η ανάπτυξη της δυτικής τεχνοεπιστήμης επέτρεψε στην ανθρωπότητα να γίνει μια πανίσχυρη πλανητική δύναμη, ικανή όχι μόνο να διαμορφώνει η ίδια τις συνθήκες ζωής της αλλά και να επηρεάζει τη συνολική πορεία της ζωής στον πλανήτη (η Ανθρωπόκαινος εποχή και τα δεινά της). Στην πιο πρόσφατη ιστορία του είδους μας, μάλιστα, η επιστημονική γνώση και οι τεχνολογίες που αυτή συνεπάγεται αποδείχτηκαν τα πιο παραγωγικά και ανατρεπτικά εργαλεία που επινοήσαμε ποτέ για να ικανοποιήσουμε την ακατανίκητη ανάγκη του είδους μας να ξεπερνά τον εαυτό του. Αν όμως η ανάγκη μας να υπερβαίνουμε τα όριά μας είναι όχι μόνο κοινωνικής αλλά και βιολογικής φύσης, τότε η εφαρμογή της πρόσφατης βιοτεχνολογικής δυνατότητας να επανασχεδιάσουμε την ανθρώπινη φύση δεν θα μεταβάλει, μεταξύ άλλων, αυτή την τυπικά ανθρώπινη ανάγκη μας; Υπάρχουν, άραγε, κάποια εγγενή και ανυπέρβλητα εμπόδια στην ικανοποίηση της σφοδρής επιθυμίας των ανθρώπων για αυθυπέρβαση και διαφυγή από

Ουδείς αμφισβητεί, σήμερα, την τεχνοεπιστημονική ικανότητα του είδους μας να υλοποιήσει το όνειρο (ή τον εφιάλτη) της «μετα-ανθρώπινης» κατάστασης. Πολυάριθμες και σοβαρές αντιρρήσεις, αντίθετα, μπορούν να διατυπωθούν σχετικά με τις σκοτεινές πολιτικές σκοπιμότητες, καθώς και την πραγματική ιστορική αναγκαιότητα του επικείμενου βιολογικού επανασχεδιασμού του ανθρώπινου είδους· μία επιλογή χωρίς επιστροφή, άπαξ και ξεκινήσει. Για το συλλογικό φαντασιακό των δυτικών κοινωνιών, η επιστημονική έρευνα της πραγματικότητας έχει αξία και νόημα μόνο στο μέτρο που μας αποκαλύπτει τους «αιώνιους» και «αμετάβλητους» νόμους της φύσης, οι οποίοι μας επιτρέπουν να προβλέπουμε με ακρίβεια τα μελλούμενα. Στο σημερινό και το επόμενο άρθρο θα αναζητήσουμε κάποιες εύλογες επιστημονικά απαντήσεις στο φαινομενικά φουτουριστικό ερώτημα αν η πορεία προς τη «μετα-ανθρώπινη κατάσταση» πρέπει να θεωρείται όχι μόνο τεχνολογικά εφικτή, αλλά και βιολογικά ή ιστορικά αναπόφευκτη. Αν δηλαδή, στις εξαιρε

Η νέα βιοτεχνολογική επανάσταση της Συνθετικής Βιολογίας προπαγανδίζεται συνήθως από τα ΜΜΕ ως η «εκ θαύματος» τεχνολογική σωτηρία της οικολογικά, οικονομικά και κοινωνικά πτωχευμένης ανθρωπότητας. Αραγε, υπάρχει τεχνολογική «έξοδος» από την απελπιστική κατάσταση του ανθρώπινου είδους τον 21ο αιώνα; Με τη βοήθεια του Κώστα Ματθιόπουλου, καθηγητή Μοριακής Βιολογίας και έμπειρου βιοτεχνολόγου, θα εξετάσουμε τις σημερινές δυνατότητες της Συνθετικής Βιολογίας, καθώς και τη ζωτική ανάγκη για την ανάπτυξή της στον τόπο μας O νέος και πολλά υποσχόμενος τομέας της Συνθετικής Βιολογίας, χάρη στις εκπληκτικές προόδους της Μοριακής Βιολογίας και τα νέα εργαλεία της γενετικής μηχανικής και της βιοτεχνολογίας, επιχειρεί όχι μόνο να τροποποιήσει εργαστηριακά τις γενετικές προδιαγραφές και τις λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών, αλλά και να δημιουργήσει νέους «συνθετικούς» μικροοργανισμούς οι οποίοι, ενώ διαθέτουν τις τρεις βασικές ιδιότητες κάθε μορφής ζωής (μεταβολισμό, αναπαραγωγή,

Η Βιοοικονομία θεωρείται διεθνώς η πιο πρόσφατη εκδοχή ανάπτυξης του όψιμου καπιταλισμού, ο οποίος, έχοντας αναγκαστεί να αναγνωρίσει ότι υπάρχουν εγγενή και ανυπέρβλητα οικολογικά-ενεργειακά όρια στην ανθρώπινη οικονομική ανάπτυξη, επιχειρεί να εφαρμόσει ένα εναλλακτικό, πολύ πιο φυσικό-οικολογικό μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας, το οποίο υποτίθεται ότι βασίζεται όχι στην άλογη εκμετάλλευση της φύσης από τον άνθρωπο αλλά στον σεβασμό των φυσικών πόρων και στην υιοθέτηση των βιολογικών μοντέλων ανάπτυξης. Αραγε, η πολυδιαφημισμένη Βιοοικονομία αποτελεί επαρκή «λύση» ή την πολυπόθητη «έξοδο» από την πλανητική κρίση; Ζητήσαμε από τον κορυφαίο Ελληνα ειδικό Φραγκίσκο Κολίση, ομότιμο καθηγητή Βιοτεχνολογίας της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ και επί σειρά ετών διευθυντή του Ινστιτούτου Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, να μας εξηγήσει αναλυτικά τις επιστημονικές προϋποθέσεις αυτής της πρόσφατης βιοκαπιταλιστικής στρατηγικής που αμφισβη