Αναρτήσεις

Εμφάνιση αναρτήσεων με την ετικέτα Αλήθεια

Μεσσιανισμός: Ψυχικό ρήγμα ή Ανορθολογισμός; «Αλίμονο στους λαούς που έχουν ανάγκη από σωτήρες».

Εικόνα
 Μεσσιανισμός: Ψυχικό ρήγμα ή Ανορθολογισμός; «Αλίμονο στους λαούς που έχουν ανάγκη από σωτήρες». Το κύρος της θέσης αυτής – που ενέχει στοιχεία αξιώματος – επιβεβαιώνεται καθημερινά από ανθρώπους, λαούς ή έθνη που αναζητούν την πρόοδο και τη σωτηρία τους σε πρόσωπα ή δυνάμεις έξω από αυτούς. Η προσμονή, όμως, και η ελπίδα για ατομική ή εθνική ανάταση ή σωτηρία, όταν εγκλωβίζονται στη λατρεία μιας ιδέας ή προσώπου, τότε συνυφαίνουν το περιεχόμενο μιας συμπεριφοράς, γνωστής ως Μεσσιανισμός. Ο μεσσιανισμός ως φαινόμενο βαδίζει παράλληλα με τον άνθρωπο και την ιστορία των εθνών. Σταθερή παράμετρος του φαινομένου στη διαχρονικότητά του ο χρόνος και ιδιαίτερα το μέλλον. Κι αυτό γιατί το μέλλον αποτελούσε κι αποτελεί μέχρι και σήμερα τον μεγάλο άγνωστο για τον άνθρωπο. Τις προοπτικές και τη διαχείρισή του οι άνθρωποι και οι λαοί την πραγματώνουν άλλοτε με την σκληρή προσπάθεια και την εργασία, άλλοτε την εναποθέτουν στην εξουσία της τύχης και των φυσικών δυνάμεων και άλλοτε στις ι

Η αντιεπιστημονική υπέρβαση του χάσματος.

Εικόνα
  Η αντιεπιστημονική υπέρβαση του χάσματος. Το ψευδές δίλημμα μεταξύ ανθρωπισμού και επιστήμης ⫸ Μήπως το αυτονόητο, μέχρι χθες, διαζύγιο ανάμεσα στις δύο μείζονες κουλτούρες, που διαφοροποιούσε (γνωσιακά) και απομόνωνε (πολιτισμικά και κοινωνικά) τις «φυσικές» από τις «ανθρωπιστικές» επιστήμες, είναι αναχρονιστικό και ιστορικά ξεπερασμένο; Κατά τον 21ο αιώνα η σχεδόν απόλυτη μονοκρατορία των τεχνοεπιστημών σε βάρος των ανθρωπιστικών επιστημών είναι μία εμφανώς σκοταδιστική βιοπολιτική επιλογή, που έχει ήδη πολύ αρνητικές συνέπειες, όχι μόνο για την ανθρώπινη σκέψη, αλλά και για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Η άλλοτε σαφής ανάγκη διαφοροποίησης των γνωστικά «αφερέγγυων» ανθρωπιστικών επιστημών και των καλών τεχνών από τις πιο «ορθολογικές» φυσικομαθηματικές επιστήμες δεν θεωρείται πλέον καθόλου αυτονόητη. Διότι, όπως είδαμε στα δύο προηγούμενα άρθρα, το δήθεν ανυπέρβλητο χάσμα ανάμεσα στις δύο κυρίαρχες κουλτούρες αποδεικνύεται, στις μέρες μας, ιδιαίτερα προβληματικό –αν όχι εντελώς

Πραγματικότητες.

Εικόνα
Πραγματικότητες. Η «ενσυναίσθηση» φθίνει συνεχώς, όπως γενικά και η κατανόηση με την οποία συνδέεται άρρηκτα. Εκτός από τη γενική ακαδημαϊκή σημασία της, που ανήκει κυρίως στην Οντολογία και τη Γνωσιολογία, η έννοια της πραγματικότητας (reality) μπορεί με την αφ’ εαυτής γλωσσική ισχύ της να κατέχει το status της αλήθειας. Αυτό δεν αφορά βέβαια μόνο τον άνθρωπο-άτομο αλλά και την κοινωνία, αφού αναντίρρητα μόνο εντός αυτής μέσω σύμβασης-συμφωνίας αποκτά το κύρος της αλήθειας. Ετσι, ανήκει και στους άλλους τρεις τομείς του κλασικού διαχωρισμού της Φιλοσοφίας, δηλαδή στην Αξιολογία, στην Ηθική και ενίοτε στην Αισθητική. Με τις τρεις αυτές διαστάσεις, η έννοια της πραγματικότητας προφανώς συνδέεται αμεσότερο με την ιδεολογία και την πολιτική, δηλαδή τους τρόπους δόμησης και λειτουργίας μιας κοινωνίας. Ο όρος «πραγματικότητα» χρησιμοποιήθηκε με πολλές μορφές και είδη, ενώ το επίθετο «καθεμίας» υποδηλώνει τη βαστάζουσα φιλοσοφική ή ιδεολογική θεώρηση. Εχουμε π.χ. τον εμπειρικό-υλικό κόσμο αλ

«Αντιμαγική» συμμαχία μεταξύ επιστήμηςκαι μεταφυσικής.

Εικόνα
Δύο κορυφαίοι προπαγανδιστές της νέας φυσικής φιλοσοφίας: Βολτέρος και Bernard le Bovier de Fontenelle.  «Αντιμαγική» συμμαχία μεταξύ επιστήμηςκαι μεταφυσικής .   Γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος αποδέχεται τόσο πρόθυμα και άκριτα τα προϊόντα της επιστήμης και την τεχνολογίας, ενώ συγχρόνως τα φοβάται και τα αντιμετωπίζει, εν πολλοίς, ως προϊόντα της πιο «μαύρης μαγείας»; Σήμερα, όπως και κατά το μακρινό παρελθόν, οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν ως «μαγικές» τις νέες δυνατότητες που μας προσφέρουν οι εφαρμογές της επιστημονικής γνώσης. Τόσο τα θεωρητικά όσο και τα πραγματικά όρια μεταξύ μαγείας και επιστήμης δεν υπήρξαν ποτέ σαφή. Αλλά και η πολυπόθητη και υποτίθεται ακριβής διαχωριστική γραμμή που οριοθετεί αυστηρά αυτές τις δύο διαφορετικές γνωστικές προσεγγίσεις, μετατοπίζεται διαρκώς, ανάλογα με την ιστορική εποχή και την κοινωνική συγκυρία που αυτές εμφανίζονται. Εξάλλου, ανάμεσα στη μαγική και την επιστημονική σκέψη υπήρξαν, ανέκαθεν, αμοιβαίες αλληλεπιδράσεις και εντυπωσιακές ομ

Είμαστε φτιαγμένοι από αστέρια – Το μακρύ ταξίδι από τη Μεγάλη Έκρηξη στο ανθρώπινο σώμα.

Εικόνα
 Ψηφιακή αναπαράσταση της διαστολής του σύμπαντος από τη Μεγάλη Έκρηξη μέχρι σήμερα. (©Shutterstock) Είμαστε φτιαγμένοι από αστέρια – Το μακρύ ταξίδι από τη Μεγάλη Έκρηξη στο ανθρώπινο σώμα. Πώς βρήκαν τα κύτταρα, τα στοιχεία, τα άτομα και τα υποατομικά σωματίδια τον δρόμο τους προς τον εγκέφαλο, τα οστά και το σώμα μας; Στα πρώτα, βίαια χρόνια της, η Γη ήταν ένα τοπίο κόλασης που πέταξε από τα σπλάχνα της το φεγγάρι, έπειτα από μια πύρινη σύγκρουση με έναν άλλο πρωτοπλανήτη, υποπτεύονται τώρα οι επιστήμονες, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN. Αργότερα, μετατράπηκε από μια υδάτινη έκταση σε μια γιγάντια χιονόμπαλα που σχεδόν έσβησε όλη την υπάρχουσα ζωή. Στη συνέχεια, υπερ-τυφώνες με κύματα έως και 90 μέτρα χτύπησαν τον πρόσφατα αποψυγμένο ωκεανό. Αυτό όμως δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με την ουράνια αναταραχή και τις εκρήξεις στα 9 δισεκατομμύρια χρόνια πριν από τη γέννηση του πλανήτη μας. Το επερχόμενο βιβλίο του Νταν Λέβιτ, «What’s Gotten Into You: The Story of Your Body’s Atoms, From th

Η γέννηση και η αλλαγή των θρησκειών.

Εικόνα
  Η γέννηση και η αλλαγή των θρησκειών. Οι φανατισμοί και οι αφορισμοί του τύπου «Εκάς οι βέβηλοι» κρύβουν την αλήθεια «που κρύπτεσθαι φιλεί». «Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Το δικαίωμα αυτό συνεπάγεται την ελευθερία αλλαγής θρησκείας ή πεποίθησης...» (Άρθρο 18 της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου). Οι συντάκτες της διακήρυξης (1948) σωστά κατοχύρωσαν το δικαίωμα του ανθρώπου να μπορεί να αλλάζει θρησκεία. Ωστόσο δεν μπόρεσαν να προβλέψουν - πώς θα μπορούσε αυτό εξάλλου να προβλεφθεί - την αλλαγή των θρησκειών. Οι υπάρχουσες θρησκείες στην εποχή μας μπόρεσαν μέσα από μακροχρόνιες διαδικασίες - όχι πάντοτε με δημοκρατικό τρόπο και κοινωνική συναίνεση - να επιβληθούν στις διάφορες κοινωνίες, διότι με τον ένα ή άλλο τρόπο έδιναν «λογικές απαντήσεις» σε ένα πλήθος ερωτημάτων. Ερωτήματα υπαρξιακά που από την πρωτόγονη εποχή είχαν ριζώσει στην καρδιά και το νου των ανθρώπων. Ο φόβος του θανάτου, ο