IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 «Τα είχε όλα, ρε παιδί μου». Σοβαρά; Είναι ανθρωπίνως κατανοητή η λύπη των πολιτικών μεντόρων και φίλων της καθαιρεθείσας αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύας Καϊλή. Αν και δεν είδα κάποια ανακοίνωση του κ. Βούγια, εικάζω ότι θα είναι συντετριμμένος. Ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε την υπόθεση «τραγική». Μου διαφεύγει η τραγικότητα της κ. Καϊλή, αλλά εμπιστεύομαι την εννοιοπλαστική ικανότητα του ρητορικώς επινοητικού πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Τη λύπη του εξέφρασε και ο κ. Λοβέρδος, υπενθυμίζοντας, παράλληλα, και τη λησμονημένη πανεπιστημιακή ιδιότητά του («καθηγητής Δημοσίου Δικαίου»), η οποία, όπως τόνισε, τον κάνει να μετράει, «στο νομικό επίπεδο», τα λόγια του. Η γλωσσική φειδώ, ωστόσο, δεν απαλλάσσει τον ομιλητή από την τυραννία της αυτο-αποκάλυψης – η γλώσσα φανερώνει τρόπους σκέψης. «Ηταν ένα πραγματικά προοδευτικό άτομο (η κ. Καϊλή). Τα είχε όλα, ρε παιδί μου. […] Επεσα από τα σύννεφα», είπε ο κ. Λοβέρδος. Συνήθως από τα σύννεφα πέφτουν και οι γείτονες εγκληματιών, όταν δια

  Το βασικό ερώτημα, πλέον, δεν απευθύνεται στους πολιτικούς. Αλλά στην κοινωνία. Τι  είναι διατεθειμένη να κάνει με την Τουρκία; Το τουρκικό δόγμα «θα έρθουμε ένα βράδυ…» και πως αντιμετωπίζεται. Στην Ελλάδα το βασικό ερώτημα, πλέον, δεν απευθύνεται στους πολιτικούς. Αλλά στην κοινωνία. Τι θέλει και τι είναι διατεθειμένη να κάνει με την Τουρκία; Υπάρχει ένα βασικό ερώτημα που θα έπρεπε να απασχολεί και την πολιτεία αλλά και την ελληνική κοινωνία το οποίο, κάθε φορά που απαιτεί επιτακτική απάντηση, εξωθείται εις το πυρ το εξώτερον. Το ερώτημα είναι αν η ελληνική κοινωνία είναι διατεθειμένη να πολεμήσει για να διατηρήσει την ακεραιότητα της χώρας. Αυτό που ο Ερντογάν με τον χαρακτηριστικό τρόπο έκφρασής του περιέγραψε ως εξής: «Γεμίστε (ενν. εξοπλίστε) όσο θέλετε αυτά τα νησιά. Τίποτε από αυτά δεν θα σας ωφελήσει. Εδώ υπάρχει η Τουρκία. Τα αεροπλάνα που έρχονται, τα όπλα, κι όλα αυτά… δεν ωφελούν. Αυτή η δουλειά δεν είναι ζήτημα κόπου και ισχύος, είναι ζήτημα καρδιάς». Αυτή η καρδιά που

  Μοντέρνοι καπιταλιστές Ενώ ο ιστορικός καπιταλισμός προέκυψε από τον, ομολογουμένως σκαμπρόζικο, συνδυασμό του τυχοδιωκτικού πνεύματος των corsairs-capitalists και της προτεσταντικής ηθικής, οι κατιόντες επίγονοί του έφτιαξαν ένα καινούργιο κοκτέιλ με τα πιο απεχθή συστατικά του προηγούμενου. Από τους κουρσάρους κράτησαν τη ληστρική ροπή αλλά όχι την παράτολμη διάθεση και από τους προτεστάντες τη φιλαργυρία αλλά όχι και την προθυμία επανεπένδυσης ιδίων κεφαλαίων. Οι σημερινοί πολυεκατομμυριούχοι λοιπόν, δεν είναι τίποτε αετονύχηδες αλλά κοράκια που κόβουν κύκλους πάνω από την κάθε εθνική οικονομία, προτιμώντας να παίζουν με ξένα λεφτά και ελάχιστο ρίσκο. Ιδρύουν επενδυτικές εταιρείες σπεκουλάροντας πάνω στην πλάτη όσων τους εμπιστεύονται και εξασφαλίζουν με δωροδοκίες σκανδαλωδώς ευνοϊκούς όρους σε κρατικές παραγγελίες. Όταν οι μπίζνες πάνε καλά τσεπώνουν τα κέρδη φοροδιαφεύγοντας ανενόχλητοι κι αν το πράγμα στραβώσει καταφεύγουν στο δημόσιο για να τους ξελασπώσει με τ

  Το μπλουζ του τουρισμού – To be Greek is a state of mind. Το άρθρο του καθηγητή πολιτικών επιστημών Στάθη Καλύβα στην “Καθημερινή” για “Μια Ελλάδα χωρίς καλοκαίρι” όπου εξηγούσε πώς η κατακόρυφη αύξηση του τουριστικού ρεύματος απειλεί και τον θερινό βίο, ως στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας, προκάλεσε θετικές και αρνητικές αντιδράσεις. Ορισμένοι ειδικοί στην τουριστική οικονομία υποστήριξαν πως η “βαριά βιομηχανία” του τουρισμού έχει κάνει ποσοτικά και ποιοτικά άλματα τα τελευταία χρόνια, πως υπάρχουν σοβαρά υποστηριχτικά προγράμματα και πως η μάχη της ποιότητας και των υποδομών διεξάγεται επιτυχώς. Τελευταία ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός εισήλθε στο debate με άρθρο “Πουλάμε το καλοκαίρι μας;”, όπου εστίασε στους κινδύνους που εγκυμονεί η τουριστική ανάπτυξη, αφενός μεν από την υπερ-μαζικοποίηση του τουρισμού, αφετέρου δε από τη στροφή της αγοράς στο κοινό εξαιρετικά υψηλών εισοδημάτων, άρα και τουριστικών δαπανών. Πρότεινε δε μια κεντρώα λύση που έχει κάποιο νόημα: Ν

ΔΕΘ(α μάθουμε ποτέ;) Αν η ήδη υπερχρεωμένη Ελλάδα αναγκαστεί να μπει εκ νέου  σε  καθεστώς  αυστηρής  εποπτείας  και  σφιχτής λιτότητας, τότε το μέλλον της χώρας είναι μια χώρα χωρίς μέλλον.   Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι. Κωστής Παλαμάς [1] Ο πολίτης ετούτης της χώρας θα έπρεπε να τρομάξει ακούγοντας τις εξαγγελίες της κυβέρνησης και κατόπιν της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη φετινή Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης . Να τρομάξει γιατί οι υποσχέσεις ύψους 5,5 και 5,6 δισ. ευρώ αντίστοιχα, χωρίς να υπολογίζονται οι ύψους άνω των 13 δισ. ευρώ επιδοτήσεις για την ενέργεια, σε συνδυασμό με το πρωτογενές έλλειμα του 2% του ΑΕΠ για φέτος, όπως έχει ανακοινώσει το Υπουργείο Οικονομικών, ίσως οδηγήσουν την οικονομία ολοταχώς προς τη γνωστή οδό των μνημονίων! Είναι άραγε οι συνήθεις προεκλογικές ιαχές τω

  Γιατί αντιπαθούμε τον ελληνικό πολιτισμό; Σήμερα θα αφιερώσω το σημείωμά μου στον διάλογό μου με τον Αλέξανδρο Νεχαμά. Δεν χρειάζεται συστάσεις, και όποιος θεωρεί ότι χρειάζεται ας ανατρέξει στη διεθνή βιβλιογραφία για να τις βρει. Ομότιμος καθηγητής στο Πρίνστον οφείλω να ομολογήσω ότι δεν γνωρίζω ολόκληρο το έργο του. Εχω διαβάσει το «Νίτσε: Η ζωή ως λογοτεχνία» και το «Περί Φιλίας». Με αφορμή τη σειρά των άρθρων μου για τη διδασκαλία της ελληνικής γραμματείας στη μέση εκπαίδευση, μου έστειλε μια επιστολή στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όπου περιγράφει τη δική του εμπειρία. Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς ήταν απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών το 1964. Τμήμα κλασικό, ήτοι ανθρωπιστικές σπουδές, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα Φιλοσοφική και Νομική. Αν δεν πέφτω έξω τότε στη Φιλοσοφική φιλοδοξούσαν να εγγραφούν όσοι μαθητές αγαπούσαν το διάβασμα και τη λογοτεχνία. Η συναναστροφή τους στην τάξη βοηθούσε και τους επίδοξους δικηγόρους να ενδιαφερθούν για τη γραμματεία που ξεπερνούσε τα όρια των συγγραμμάτ

 Θανατηφόρες ασημαντότητες. Ενας διάσημος ηθοποιός ή μουσουργός ή ζωγράφος ή συγ-γραφέας ενδιαφέρει τα «ΜΜΕ», όχι για το ταλέντο ή τη σοφία του, αλλά μόνο για τις «πικάντικες» λεπτομέρειες της ιδιωτικής του ζωής. Το ίδιο περίπου συμβαίνει και με την πολιτική: Ενδιαφέρει τα ΜΜΕ, όχι η πραγματικότητα της πολιτικής που αφορά στην ίδια τη ζωή μας, αλλά οι «πικάντικες» λεπτομέρειες των κυβερνητικών και κομματικών παρασκηνίων, που μυθοποιούν ένα, ασήμαντο ποιοτικά, επαγγελματικό συνάφι. Ομως, αυτή η μετάθεση της πολιτικής στο πικάντικο περιθώριο του κοινωνικού βίου, είναι φανερό ότι μειώνει δραματικά τις δυνατότητες παραγωγής πολιτικής ευφυΐας και τόλμης, ανανέωσης των πολιτικών δυνάμεων, γόνιμου μετασχηματισμού των κομματικών οριοθετήσεων. Κάθε ενδεχόμενο να επιχειρηθούν ανακατατάξεις, ιδεολογικές αναθεωρήσεις, προσωπικές αμοιβαίες προσεγγίσεις, θα δώσει αμέσως το έναυσμα για να παραχθεί, κρετινική αλλά αδίστακτη, ραδιοτηλεοπτική φημολογία, παραπληροφόρηση, διασυρμός προθέσεων και ανθρώπων.

 Τα ελληνικά χωριά. Η εξαιρετικά γόνιµη και αναγκαία συζήτηση που άνοιξε η «Καθημερινή» για το μοντέλο του τουρισμού και η θαυμάσια ανάλυση του Στάθη Καλύβα μάς οδηγεί σε κάτι ευρύτερο. Είναι μια δημόσια συζήτηση που πρέπει να γίνει και να ανοίξει ακόμη περισσότερο, καθώς υπάρχουν πολλά καίρια ζητήματα που προκαλούν σκέψεις για το πώς θα είναι η χώρα το 2040 αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα. Πέραν του τουριστικού μοντέλου που τείνει να καθιερωθεί (και του αποκλεισμού του μικρομεσαίου Ελληνα από πολλούς προορισμούς), υπάρχει και το μείζον θέμα της υπαίθρου στην ηπειρωτική χώρα. Υπάρχει υπερσυγκέντρωση σε κάποια νησιά και τουριστικές περιοχές και από την άλλη, ερήμωση σε άλλα σημεία της χώρας. Απέραντες αραιοκατοικημένες περιοχές στη ραχοκοκαλιά της Ελλάδας, από τη Στερεά έως τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, την Ηπειρο και τη Θράκη, με φθίνοντα πληθυσμό, λιγότερους νέους και λίγες δουλειές, γεννούν ερωτήματα για το πώς θα κληροδοτηθούν αυτές οι περιοχές στις επόμενες γενιές. Ιδίως τα χωριά της ο

Τι κάνουμε λάθος;  Το άλλο πρόσωπο της Ελλάδας. Δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτιόμαστε τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε. Γιατί κάποια πράγματα που έπρεπε να είναι αυτονόητα, στην Ελλάδα παύουν να είναι. Και οι ειδήσεις μικρές και μεγάλες ταρακουνάνε για αυτό που πολλοί Έλληνες μονολογούν: «Τι κάνουμε λάθος;» Η είδηση δεν ήταν και αποκαλυπτική. Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή και εξηγούσε πώς οι Έλληνες παραγωγοί λαδιού πουλάνε χύμα την παραγωγή τους στην Ιταλία, όπου αφού τύχει επεξεργασίας και συσκευασίας πωλείται στις αγορές σε διπλάσια τουλάχιστον τιμή. Τους τελευταίους χειμώνες περιδιαβαίνοντας περιοχές της κεντρικής Ελλάδας, που φιλοξενούν πολύ μεγάλους ελαιώνες, είχα την απορία γιατί ήταν στρωμένες στο χώμα οι ελιές και κανείς δεν έμπαινε στον κόπο να τις μαζέψει. Η απάντηση που έδιναν οι ντόπιοι είναι ότι με τις επιδοτήσεις και τις τιμές παραγωγού, ίσα που αντέχουν να συντηρήσουν τα δέντρα και μετά μαζεύουν όση ποσότητα μπορούν και οι υπόλοιπες μένουν αμάζευτες γιατί έχει μεγαλώσει