IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

'Αποψη της πανεπιστημιούπολης και της ΔΕΘ, 1970  (Πηγή: Θεσσαλονίκη. Τεκμήρια Φωτογραφικού Αρχείου 1900-1980) . Αν δει κανείς από ψηλά την πανεπιστημιούπολη της Θεσσαλονίκης, θα μπορούσε να την παρομοιάσει με πάρκο αρχιτεκτονικής. Αν εστιάσει, δε, το βλέμμα, θα δει μια μοναδική ποικιλία κτισμάτων που από τον Μεσοπόλεμο ώς τα πρόσφατα χρόνια συνθέτουν μια ανθολογία του ελληνικού μοντερνισμού. Μοναδικό το φαινόμενο για τα δεδομένα της χώρας, όπως μοναδική και ιδιαίτερη είναι και η ίδια η περίπτωση της Θεσσαλονίκης ως αστικού κέντρου που σταδιακά υποδέχθηκε τα νεωτερικά και εκσυγχρονιστικά ρεύματα μετά το ρήγμα που προκάλεσε η πυρκαγιά του 1917, τάση που επιταχύνθηκε αργότερα με τα μεταρρυθμιστικά προγράμματα των κυβερνήσεων Βενιζέλου. Η συναρπαστική ιστορία της πανεπιστημιούπολης του Αριστοτελείου ως επιτυχημένου μοντέλου της ελληνικής πολιτείας είχε αναδειχθεί στην έκθεση που προ μηνών παρουσιάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και καταγράφηκε διεξοδικά στην π

      ΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ...είμαστε κάτι που αλλάζει, και κάτι που διαρκεί.  Είμαστε κάτι θεμελιωδώς μυστηριώδες                                      Χόρχε Λουίς Μπόρχες Η αρχιτεκτονική ανέκαθεν καλείτο να επιτελέσει τον προαιώνιο ρόλο της: τη στέγαση της ανθρώπινης ανάγκης που αποτελεί και την ουσιώδη προϋπόθεση της ιδρυτικής της συνθήκης. Σε κάθε περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας αυτό εκφράζει το αρχιτεκτονικό έργο στον χώρο, αυτό σηματοδοτεί στον χρόνο. Κοιτώντας προς τα πίσω, στο παρελθόν, διαπιστώνουμε αυτό το άρρηκτο μπόλιασμα της αρχιτεκτονικής με τη ζωή ή, μ’ άλλα λόγια, την ίδια τη ζωή που μορφοποιείται σε κτισμένο χώρο μέσω της αρχιτεκτονικής, με αποτέλεσμα, η αρχιτεκτονική αυτή να μην είναι με κανένα τρόπο ενιαία, αλλά να εκφράζει τις κοινωνικές αντιθέσεις που ενυπάρχουν σε κάθε ιστορική συγκυρία. Ισως πάντοτε ο αρχιτέκτων (και όχι μόνον) ερχόταν αντιμέτωπος μ’ ένα βασανιστικό ερώτημα που ζητούσε επιτακτικά απάντηση. Πώς το νέο αρχιτεκτόνημα έρχεται

    Θα στέκουν βουβά εκεί εσαεί, να μας θυμίζουν ότι δεν κάναμε όσα μπορούσαμε για να αποτρέψουμε τον χαμό-ΤΑΣΗΣ ΠΑΠΑΊΩΑΝΝΟΥ.    Τα συναντάμε πολύ συχνά καθώς οδηγούμε στους επαρχιακούς δρόμους, αλλά και μέσα στις πόλεις σε απίθανα σημεία. Σκορπισμένα σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, αποτελούν το δίχως άλλο αναπόσπαστα στοιχεία της ελληνικής υπαίθρου. Δίπλα στην άσφαλτο, σε στροφές, σε πεζοδρόμια και νησίδες, σε λεωφόρους και δύσβατα δρομάκια. Στέκουν μέσα σε ομιχλώδεις χειμώνες, βροχές και χιόνια, δίπλα σε ανοιξιάτικα λουλούδια που ευωδιάζουν, σε καλοκαίρια ζεστά και φωτεινά, σε μελαγχολικά φθινόπωρα. Πάντα εκεί, στο ίδιο μέρος, στο ίδιο σημείο. Μικροσκοπικά πάνω σε μια βάση και άλλα μεγαλύτερα, χτισμένα πάνω σε κοφτερά βράχια, μέσα σε δάση και ξερά τοπία, σε επικίνδυνες χαράδρες και σκιερά φαράγγια. Καμωμένα από κάθε λογής υλικά: μεταλλικά, πέτρινα, ξύλινα, μπετόν, τούβλα... Τα συναντάς σε όλους τους χρωματικούς συνδυασμούς. Μπλε, πράσινα, κίτρινα, κό

 Έργο του Τάση Παπαϊωάννου Φαντασμαγορικά κτίρια με πομπώδεις και ματαιόδοξες γλυπτικές μορφές ορθώνονται σε κομβικά σημεία των πόλεων, με κύριο στόχο τον εντυπωσιασμό του καταναλωτικού κοινού. Οσο πιο κραυγαλέα και πρωτόγνωρη είναι η εξωτερική μορφή τους τόσο μεγαλύτερα τα οφέλη για τους «επενδυτές». Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το νέο κτίριο του διάσημου Αμερικανού αρχιτέκτονα  Frank Gehry      , στο δάσος της Βουλώνης στο Παρίσι, το πολυδιαφημισμένο   Fondation Louis Vuitton .  ''για να ’μαι εγώ πρέπει να είμαι άλλος, να βγω απ’ το εγώ, να με ζητήσω σ’ άλλους, τους άλλους που δεν είναι αν δεν υπάρχω, τους άλλους που πληρούν την ύπαρξή μου1''                                                        Οκτάβιο Πας Οι συγκλονιστικές αλλαγές που συντελούνται στις μέρες μας δεν θα μπορούσαν παρά να αποτυπώνονται άμεσα στο χτισμένο περιβάλλον. Τεράστιες πληθυσμιακές ομάδες στοιβάζονται σε παραγκουπόλεις, ζώντας σε ελεεινές συνθήκες απόλυτης φτώχειας,

Οταν ο Καταλανός τροβαδούρος Τζουζέπε Τέρο διάβηκε μια μέρα του 1993 την πύλη του Αγίου Ορους, δασκαλεμένος από τον φίλο του αρχιτέκτονα Φαίδωνα Χατζηαντωνίου για το πού θα πάει και πώς πρέπει να συμπεριφερθεί, δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα ερχόταν αντιμέτωπος με τις αμαρτίες των συμπατριωτών προγόνων του τον Μεσαίωνα. Με το που πέρασε την πόρτα μιας μονής και είπε στον αρχοντάρη, τον επί των δημοσίων σχέσεων ας πούμε, ότι είναι Καταλανός, εκείνος εξαγριώθηκε και του ζήτησε να τα μαζέψει και να εγκαταλείψει αμέσως το μοναστήρι. Για τον εξαγριωμένο καλόγερο –και όχι μόνο– «Καταλανός» σήμαινε το απόλυτο κακό, εξαιτίας των μεγάλων καταστροφών και των λεηλασιών που είχαν διαπράξει στις αρχές του 14ου αιώνα στο Αγιον Ορος οι μισθοφόροι από την Ιβηρική χερσόνησο. Σοκαρισμένος, ο καλλιτέχνης επέστρεψε στην πατρίδα του και, όταν αργότερα ο επιστήθιος φίλος του, ποιητής Κάρλες Ντουάρτε, ανέλαβε το πόστο του γενικού γραμματέα της καταλανικής κυβέρνησης, ο Τέρο τον έπεισε πως έπρεπε