IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Ευθύνες του Βενιζέλου και των αντιπάλων του για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αναζητώντας την πρωτοτυπία και τον εντυπωσιασμό, μερικοί σήμερα εξισώνουν επιπόλαια τις ευθύνες του Βενιζέλου για τη Μικρασιατική Καταστροφή με εκείνες των αντιπάλων του. Δεν τους ενδιαφέρει η πληρέστερη κατανόηση του ζητήματος. Ο Βενιζέλος διέγνωσε αμέσως ότι ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος πρόσφερε στην Ελλάδα μία μοναδική ευκαιρία να αντιμετωπίσει την Τουρκία στο πλευρό ισχυρών συμμάχων (Αντάντ) και την τελευταία ευκαιρία για τη διάσωση των εκεί ελληνικών πληθυσμών, με την αντίστοιχη επέκταση του ελληνικού κράτους. Αντίθετα, οι  αντίπαλοι του Βενιζέλου βαυκαλίζονταν με τις υποσχέσεις της Γερμανίας ότι θα προστάτευε τους Έλληνες της Τουρκίας, όσο η Ελλάδα έμενε ουδέτερη.  Ωστόσο, οι διωγμοί των Ελλήνων κλιμακώθηκαν το 1916. Όταν τελικά καταλήφθηκε η Σμύρνη από τον ελληνικό στρατό, τον Μάιο του 1919, ο Βενιζέλος μπορούσε βάσιμα να υπολογίζει ότι η Ελλάδα δεν θα αντιμετώπιζε ποτέ μόνη της ενδεχόμενη αντ...

  Η επιθετικότητα της ρητορικής Ερντογάν πραγματοποιεί καθημερινά άλματα. Το τελευταίο 24ωρο, παραμονή της σημερινής συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας, πρόσθεσε δύο νέες, πολύ ανησυχητικές εξελίξεις στην κλιμακούμενη ένταση (προς το παρόν φραστική) μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η πρώτη ήταν η τελευταία δήλωση του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος τόνισε, μιλώντας σε τοπικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος στην Άγκυρα: "Τα όπλα που συσσωρεύτηκαν στη Δυτική Θράκη και στα νησιά δεν σημαίνουν τίποτα για εμάς. Η δύναμή μας είναι πολύ πέρα από αυτά. Θα θέλαμε να σας υπενθυμίσουμε ότι αυτό σημαίνει μυστική κατοχή για την εν λόγω χώρα”. Με άλλα λόγια, η φιλολογία περί "ελληνικής επιθετικότητας” (η οποία, με μηχανισμούς σαν της ψυχαναλυτικής "προβολής”, έρχεται να νομιμοποιήσει προληπτικά κινήσεις "αντεπίθεσης”) επεκτείνεται από τα νησιά του Αιγαίου, όπου εδραζόταν στη γεωγραφική ιδιαιτερότητα και την επίκληση της "αποστρατιωτικοποίησης”, όπως τουλάχιστον τ...

Τι σημαίνουν οι τελευταίες απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν.   Του Κώστα Ράπτη Όταν ο Ερντογάν φθάνει να θυμάται μέχρι και την Άλωση της Τριπολιτσάς (αν μη τι άλλο, προβάλλοντας αναχρονιστικά τα σύγχρονα κριτήρια διεξαγωγής του πολέμου σε εξεγερμένους ατάκτους των αρχών του 19ου αιώνα) τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Διότι αποστροφές αυτού του τύπου υποδηλώνουν διάθεση να δαιμονοποιηθεί ό,τι το ελληνικό και να φιλοτεχνηθεί μια εικόνα προαιώνιας, υπεριστορικής και εκτός συμφραζομένων ελληνο-τουρκικής εχθρότητας. Συνδυαζόμενα δε όλα αυτά (μετά από ενδιάμεση στάση και στην επίκαιρη, λόγω εκατοστής επετείου, Μικρασιατική Καταστροφή) με τα τρέχοντα ζητήματα προκύπτει κάτι το εξαιρετικό ανησυχητικό. Η ρητορική αυτή, που απηχεί στερεότυπα αναγόμενα στην οθωμανική εποχή, για τους Έλληνες ως "δόλιους”, "υπηρέτες ξένων δυνάμεων” και ταυτοχρόνως "υποδεέστερους”, δεν είναι απλώς (ή μόνο) "ντοπάρισμα” του τουρκικού ακροατηρίου. Αν είναι, αποβλέπουν στην προληπτική νομιμοποίηση πιθαν...

 Μήπως ήρθε ώρα για ανάκληση   του Έλληνα πρέσβη από την Άγκυρα; Η αναφορά στο ενδεχόμενο συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Πράγα, από τον Ιμπραήμ Καλίν, εξ απορρήτων σύμβουλο του Ερντογάν, λίγο πριν την ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ίσως συνδυάζεται με τους χαμηλότερους του αναμενομένου τόνους του Μητσοτάκη και τον κλάδο ελαίας που απηύθυνε στον τουρκικό λαό. Σε κάθε περίπτωση, δημιούργησαν την εντύπωση ότι Ελλάδα και Τουρκία ίσως θα μπορούσαν να βαδίσουν στην οδό της αποκλιμάκωσης, αν και η επιθετικότητα είναι αποκλειστικά εκ μέρους της Άγκυρας. Του Ζαχαρία Μίχα * ( Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ / ISDA ) Δεν πέρασαν παρά λίγα 24ωρα για να αποδειχθεί στην πράξη ότι το καθεστώς Ερντογάν δεν αλλάζει γραμμή πλεύσης, με αποτέλεσμα η αποκλιμάκωση να είναι ανεδαφική. Ο τουρκικός παροξυσμός έφτασε προ ωρών σε τέτοια επίπεδα, που θυμίζει σε παραλλαγή το τελεσίγραφο του Ιταλού πρέσβη Γκράτσ...

 Ποιες ανατροπές μπορεί να φέρει η αναταραχή στο Ιράν. Η αναταραχή δεν είναι άγνωστη πραγματικότητα στο Ιράν. Μόλις το 2019 οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν με αφορμή την αύξηση της τιμής των καυσίμων άφησαν πίσω τους 1.500 νεκρούς. Όμως η έκρηξη που ξέσπασε αυτές τις μέρες μετά τον θάνατο της 22χρονης κουρδικής καταγωγής δημοσιογράφου Μαχσά Αμινί ενώ είχε συλληφθεί από την "αστυνομία ηθών” για "απρεπή περιβολή”, έχει κάτι το νέο, διότι αγγίζει ταυτόχρονα δύο πολύ ευαίσθητα σημεία της Ισλαμικής Δημοκρατίας: την καταπίεση των γυναικών και τις εθνοτικές εντάσεις - στο φόντο πάντοτε και της διάχυτης κοινωνικής δυσαρέσκειας για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Η υποχρεωτικότητα της μαντίλας αποτελεί ίσως το χαρακτηριστικότερο στοιχείο της "ισλαμικής ταυτότητας” του καθεστώτος αλλά και αυτό με τη μικρότερη κοινωνική αποδοχή, καθώς η κοινωνία του Ιράν εκκοσμικεύεται ταχύτατα (μελέτες δείχνουν ότι η πίστη στον Ισλάμ και στην θρησκεία γενικότερα βρίσκεται πολύ χαμηλότερα απ' ό...

  Κυβερνώντας την ιταλική "κινούμενη άμμο". Από την κυβέρνηση ευρείας βάσης του Μάριο Ντράγκι (που συνάσπιζε από το Δημοκρατικό Κόμμα και τους Πέντε Αστέρες μέχρι την Φόρτσα Ιτάλια και τη Λέγκα) σε μιαν αμιγώς δεξιά κυβέρνηση, υπό την ηγεσία μάλιστα της ακροδεξιάς. Και από τον "Νέστορα” πρωθυπουργό με τη μεγάλη τεχνοκρατική εμπειρία και τη διεθνή αποδοχή, στην 45χρονη Τζόρτζια Μελόνι με την ελάχιστη κυβερνητική προϋπηρεσία και τις μεταφασιστικές πολιτικές ρίζες. Οι "Αδελφοί της Ιταλίας” κατέκτησαν την πρώτη θέση στις ιταλικές βουλευτικές εκλογές με κυριότερο "προσόν” απλώς το ότι κρατήθηκαν εκτός της κυβέρνησης Ντράγκι (αντιδημοφιλούς μεταξύ άλλων και λόγω των σκληρότατων μέτρων της για την πανδημία) και έτσι κέρδισαν στον ενδοπαραταξιακό ανταγωνισμό με τη Λέγκα του ταπεινωμένου πλέον Σαλβίνι. Επωφελήθηκαν του γεγονότος ότι το εκλογικό σώμα της γείτονος συμπεριφέρεται ως "κινούμενη άμμος”, στρεφόμενο κάθε φορά σε καινοφανείς πολιτικές δυνάμεις, με την προσ...

 Το Κυπριακό ζήτημα μέσα στη δίνη καταιγιστικών στρατηγικών εξελίξεων και η Ελληνική εθνική στρατηγική. Με συντομία θα αναφερθούν οι νομικοί, πολιτικοί και στρατηγικοί λόγοι που αιτιολογούν γιατί μια ριζική επανατοποθέτηση στο Κυπριακό όχι μόνο είναι απόλυτα αναγκαία και δικαιολογημένη αλλά, επιπλέον, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εθνική αποτρεπτική στρατηγική της Ελλάδας. Για ένα ακόμη λόγο, μια τέτοια επανατοποθέτηση είναι αναπόφευκτη τόσο λόγω ευρύτερων στρατηγικών εξελίξεων που πυροδότησε ο πόλεμος της Ουκρανίας όσο και λόγω των νέων και οξύτερων τουρκικών αναθεωρητικών απειλών. Τα αξονικά ζητήματα που ερμηνεύουν το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα είναι τρία και συμπλεκόμενα: 1) Οι ευρύτερες στρατηγικές εξελίξεις που επηρεάζουν όλους και όλα, 2) η νομική διάσταση που έχει «ονοματεπώνυμο» «Διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα» και 3) η πολιτική διάσταση που αφορά αποφάσεις ενίσχυσης της αξιοπιστίας της Ελληνικής Εθνικής στρατηγικής στην Θράκη, στο Αιγαίο και στην Ανα...